Việt Nam sẽ ổn nếu làm đúng như cam kết
CẦM VĂN KÌNH - HƯƠNG GIANG | 17/02/2013 08:46 (GMT + 7)
TT - Đánh giá năm 2012 VN đã có nhiều cố gắng,
bà Victoria Kwakwa, giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại VN, thẳng thắn
phân tích vị thế của VN và khuyến nghị VN cần hành động để biến những
cam kết thành hiện thực.
Theo bà, hiện nay giữa hai điều này vẫn còn khoảng cách.
Bà Victoria Kwakwa nói:
- Khi đi thăm các tỉnh và vùng nông thôn, một trong
những điều gây ấn tượng mạnh nhất với tôi là người dân VN làm việc thật
cần cù. Chúng tôi cũng có nhiều lần gặp mặt thú vị với giới lãnh đạo cấp
tỉnh như ở Khánh Hòa, nơi bạn cảm thấy người ta thật sự muốn tiến lên
phía trước. Họ có rất nhiều năng lượng và đam mê. Họ muốn thay đổi nhiều
thứ. Chúng tôi cũng thấy vài tỉnh khác có năng lượng tương tự, ví dụ
như Thanh Hóa...
Chính điều đó cho tôi thấy rất nhiều hi vọng và như
được tiếp thêm năng lượng. Và cũng chính điều đó giúp chúng tôi thấy đất
nước VN còn rất nhiều cơ hội.
Cần khôi phục sự hấp dẫn đã mất
* Kinh tế khó khăn, đầu tư nước ngoài vào VN đang
suy giảm. Trong khi đầu tư và tăng trưởng ở Indonesia, Malaysia vẫn cao
(cam kết FDI vào Malaysia năm 2012 là 27,7 tỉ USD, Indonesia là 26,3 tỉ
USD). Cái nhìn của thế giới về thị trường VN đang như thế nào?
- Hiện nay chúng ta đang thấy đầu tư trên thế giới nói
chung mang tính chọn lọc hơn và một số nhà đầu tư thấy VN không còn hấp
dẫn như trước. Nhưng tôi không cho rằng VN đã đánh mất lòng tin. VN rõ
ràng đã bị tụt hạng và Chính phủ cần đảo ngược điều đó, khôi phục sự hấp
dẫn đã mất, từ khía cạnh thu hút đầu tư và cả những lĩnh vực như đăng
ký kinh doanh, bảo vệ nhà đầu tư, duy trì sự ổn định vĩ mô...
* Về môi trường đầu tư, bà thấy VN có sự tiến bộ rõ rệt nào không?
- Tôi có thể nhận xét dựa trên báo cáo môi trường kinh
doanh của WB với Tập đoàn Tài chính quốc tế (IFC) cũng như các báo cáo
khác về tính cạnh tranh. Nếu nhìn vào những nghiên cứu đó, chỉ có một
năm là VN có vài tiến bộ và được nâng hạng, còn phần lớn xếp hạng của VN
theo chiều hướng xấu đi. Với những chỉ số mà các bảng xếp hạng này đưa
ra, người ta sẽ thấy không phải VN không đạt được tiến bộ nào nhưng tốc
độ cải thiện thật sự đang bị che phủ bởi tốc độ của các nền kinh tế
khác. Các nước đang thay đổi, cải thiện rất mãnh liệt. Bởi vậy VN phải
liên tục tiến lên, không thể đứng yên hay đi chậm lại được.
* Bà có còn tin VN vẫn là một điểm đầu tư tốt?
- VN vẫn là một điểm thu hút đầu tư. Các bạn có tài
nguyên, có dân số trẻ và tài năng, ở một vị trí năng động... Trong tầm
quyền lực của mình, Chính phủ có thể tạo ra những thay đổi để khiến mọi
việc dễ dàng hơn cho các nhà đầu tư.
Mô hình tăng trưởng sai nên đổ vỡ...
* Nền kinh tế VN đã vượt qua giai đoạn bất ổn chưa?
- Trong 4-5 năm trở lại, đây là khoảng thời gian dài
nhất mà các bạn có được sự ổn định khi lạm phát giảm, tỉ giá hối đoái ổn
định, dự trữ ngoại tệ tăng..., nhưng những điều này vẫn còn cần được
củng cố thêm. Nếu quẳng sự thận trọng bay theo gió và nghĩ rằng “A, cả
năm vừa rồi nền kinh tế đã ổn định” và bắt đầu thả lỏng thì rất có thể
VN lại nhanh chóng quay về vòng xoáy trước đây. Do vậy, câu trả lời của
tôi là VN đang duy trì được sự ổn định, nhưng sự ổn định vẫn có thể dễ
dàng tan biến.
* VN đang phải trả giá với khoảng 100.000 doanh nghiệp biến mất. Đó có phải cái giá phải trả không?
- Tôi nghĩ hiện nay mọi người có khuynh hướng đổ mọi
tội cho việc giữ ổn định nền kinh tế, nhưng cần thừa nhận rằng mô hình
tăng trưởng hiện nay là mô hình không hữu hiệu, là mô hình dẫn đất nước
tới sự bất ổn vĩ mô. Bởi vậy khi cố gắng uốn nắn những vấn đề không hữu
hiệu đó, các bạn sẽ có vấn đề trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Nói thẳng
ra lý do là các bạn đang dựa trên mô hình tăng trưởng sai. 3-4 năm qua,
các bạn bơm tín dụng ồ ạt.
Tôi chưa thấy nước nào có tăng trưởng tín dụng liên tục
ở mức trên 30% cả. Tỉ lệ tín dụng so với GDP của VN là 120%. Điều ấy
thật bất thường. Do đó, khi phải tìm cách giảm bất ổn, nó sẽ lấy đi
những công cụ đã tiếp sức cho kiểu tăng trưởng trước kia và kết quả là
chúng ta thấy có sự đổ vỡ.
* Phần lớn các doanh nghiệp đổ vỡ ở khu vực tư nhân. Chính phủ đang hỗ trợ nhưng cách trợ giúp của VN có cần thay đổi?
- Chính phủ có thể hỗ trợ các doanh nghiệp nhưng không
nên chỉ bằng tín dụng. Nhiều doanh nghiệp không có công nghệ mới nên
không thể có các hoạt động kinh tế một cách hữu hiệu nhất. Bởi thế, thay
vì cung cấp tín dụng cho doanh nghiệp một cách đơn thuần thì nên chuyển
sang cung cấp phương tiện để các ngành công nghiệp và khu vực tư nhân
có thể nâng cấp, hiện đại hóa.
Cả Nhà nước và khu vực tư nhân cũng cần đồng ý là cách
thức kinh tế tăng trưởng bấy lâu nay không ổn. Tất cả mọi người cần tập
trung hơn vào cải thiện tính hiệu quả, năng suất và tính cạnh tranh của
mình.
* Nghĩa là VN cần một hướng đi mới?
- Nếu nhìn vào quá trình chuẩn bị cho kế hoạch cũng như
chiến lược phát triển kinh tế và xã hội, ta thấy rõ ràng Chính phủ chỉ
ra VN cần một mô hình tăng trưởng mới. VN đang ngày càng hội nhập vào
bối cảnh toàn cầu. Các bạn phải đạt được các tiêu chuẩn quốc tế.
Đây là thời điểm các doanh nghiệp phải chuẩn bị cho
mình nền móng vững chắc để có thể cạnh tranh khi kinh tế VN mở cửa hơn.
Do đó, các doanh nghiệp cần tính trước xem sẽ cạnh tranh thế nào với
hàng nhập khẩu từ Myanmar, Thái Lan, EU, các nước thành viên Hiệp định
đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP)... Các bạn không thể hài lòng với
tiêu chuẩn VN mà sẽ cần đạt được tiêu chuẩn toàn cầu.
Thay đổi cách làm
* VN đặt mục tiêu cho năm 2013 với tỉ lệ tăng
trưởng GDP khoảng 5,5%, CPI khoảng 8%. Bà nghĩ thế nào về các mục tiêu
này? Bà thấy VN ở đâu trong năm năm nữa?
- Tôi không muốn quá tập trung vào năm 2013 mà muốn chú
ý tới những thay đổi cơ cấu. Điều đó có thể không tạo ra tăng trưởng
ngay lập tức, nhưng khi đã hoàn thành, nó sẽ đặt các bạn ở vị trí đủ sức
có tăng trưởng nhanh về trung và dài hạn. Còn năm năm tới? Điều đó phụ
thuộc vào những lựa chọn các bạn đang quyết định.
Chính phủ đã cam kết cải cách và nếu làm đúng như vậy,
như cải thiện khu vực ngân hàng, tài chính, cải cách doanh nghiệp nhà
nước, đầu tư công... thì VN sẽ ổn trong năm năm nữa. Nếu sau những lời
nói đó không có mấy hành động thì tăng trưởng GDP của VN hằng năm sẽ chỉ
loanh quanh ở mức 4-5%. Nếu giới lãnh đạo có thể khiến cả nước giải
quyết các căng thẳng cơ cấu hiện nay thì tương lai sẽ rất hứa hẹn với
người VN.
* Thời gian tới WB sẽ tiếp tục hỗ trợ VN thế nào?
- Đã có cuộc khủng hoảng về sự tín nhiệm và ban điều
hành WB thường đặt câu hỏi: Liệu chúng ta có nên cắt bớt nguồn lực cho
VN? Họ có năng lực hấp thụ không? Và chúng tôi, nhóm WB ở VN, đã cố
thuyết phục ban điều hành rằng VN có thể hấp thụ vốn, dù cần cải thiện.
Gần đây, chúng tôi cũng đã bắt đầu đối thoại với VN về an sinh xã hội.
Tuy VN đã đạt thành tựu về giảm nghèo nhưng vẫn còn hố sâu về khoảng
cách giàu nghèo. Ngay người đã hết nghèo ở VN vẫn có nguy cơ lại rơi vào
nghèo đói nếu xảy ra các cú sốc kinh tế, sức khỏe... Đây là vấn đề.
Cách làm của chúng tôi ở VN cũng sẽ thay đổi, sẽ làm
theo kiểu “chương trình vì kết quả”. Tức là chúng tôi và đối tác VN sẽ
thống nhất về mục tiêu, sau đó thực hiện được mục tiêu chúng tôi mới
giải ngân.
Thất vọng và lo lắng
* Bà đã tham gia nhiều kỳ Diễn đàn doanh nghiệp VN (VBF). Có phàn nàn nào đặc biệt mà bà thấy Chính phủ VN cần chú ý hơn?
- Tôi nghĩ đầu năm VN cần nghe nói thẳng, kỳ VBF gần
đây nhất vào tháng 12-2012, một cảm giác bao trùm là thất vọng và lo
lắng. Tôi không được nghe câu chuyện nào nói về sự tiến bộ mạnh mẽ. Chỉ
riêng về môi trường kinh doanh, chúng ta có thể thấy một vài tiến triển
nhưng vẫn còn nhiều việc chưa hoàn thành. Việc thu hút đầu tư không khó
và quan trọng bằng việc tạo ra những thủ tục, quy trình... thuận lợi cho
quá trình thực hiện.
Do đó, VN còn cần phải tiếp tục giải quyết những chuyện
như đơn giản hóa thủ tục, đảm bảo chính sách không tiền hậu bất nhất,
thuận lợi hóa quá trình thực hiện đầu tư...
No comments:
Post a Comment