Sunday, November 11, 2012

Thư giãn cuối tuần 2: HỘI ĐỒNG CHUỘT

SavingCTNP - Chuyện trẻ con mất lòng người "nhơ nhỡ"

HỘI ĐỒNG CHUỘT

Đông, Tây, Trung, Ấn… Việt Nam đều có chuột và Truyện Hội đồng chuột, tuy khác nhau chút xíu tình tiết, cách trình bày nhưng tư tưởng thì giống nhau.
La Fontaine - Bậc thầy của truyện ngụ ngôn người Pháp đã kể lại câu chuyện bằng thơ và có phần chi tiết hơn. Kết thúc câu chuyện, La Fontaine bàn rằng:
"Triều đình ví chỉ họp bàn
Quân sư nhặng xị lời tràn cung mây
Đến khi cần phải ra tay
Thì thôi chẳng thấy mặt mày một ai
(Nguyễn Đình dịch)
Xã hội hiện có nhan nhản những hội đồng như thế, bày ra biết bao kế hay và rồi kế hay chỉ nằm trên… bàn giấy, lãng phí biết bao nhiêu thời gian, tiền của! Ai cũng lo nghĩ đến sự an nguy và lợi dưỡng bản thân - ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau - mà bỏ mặc cho con dân đói khổ.

Conseil tenu par les rats
La Fonntaine
Un Chat, nommé Rodilardus, 
         Faisait de Rats telle déconfiture
 
              Que l'on n'en voyait presque plus,
 
Tant il en avait mis dedans la sépulture.
 
Le peu qu'il en restait, n'osant quitter son trou,
 
Ne trouvait à manger que le quart de son soû;
 
Et Rodilard passait, chez la gent misérable,
 
              Non pour un Chat, mais pour un Diable.
 
              Or, un jour qu'au haut et au loin
 
              Le Galand alla chercher femme,
 
Pendant tout le sabbat qu'il fit avec sa dame,
 
Le demeurant des Rats tint chapitre en un coin
 
              Sur la nécessité présente.
 
Dès l'abord, leur Doyen, personne fort prudente,
 
Opina qu'il fallait, et plus tôt que plus tard,
 
Attacher un grelot au cou de Rodilard;
 
              Qu'ainsi, quand il irait en guerre,
 
De sa marche avertis ils s'enfuiraient sous terre;
 
              Qu'il n'y savait que ce moyen.
 
Chacun fut de l'avis de Monsieur le Doyen;
 
Chose ne leur parut à tous plus salutaire.
 
La difficulté fut d'attacher le grelot.
 
L'un dit: Je n'y vas  point, je ne suis pas si sot;
 
L'autre: Je ne saurais. Si bien que sans rien faire
 
         On se quitta. J'ai maints chapitres vus,
 
         Qui pour néant se sont ainsi tenus:
 
Chapitres, non de Rats, mais chapitres de moines,
 
              Voire chapitres de chanoines.
 

              Ne faut-il que délibérer,
 
              La cour en conseillers foisonne;
 
              Est-il besoin d'exécuter,
 
              L'on ne rencontre plus personne.
Hội đồng chuột
Người dịch:  Đỗ Khắc Siêm, Hà Khắc Nguyện
Một con Mèo thật là quá dữ 
Chuột trong vùng nó khử gần tiêu
 
Hang sâu ẩn sót ít nhiều
 
Đói ăn khát uống, sớm chiều khốn thay
 
"Con quỷ sứ Mèo này", Chuột bảo
 
Nhưng một hôm Mèo dạo xa miền
 
Cùng mèo gái mãi ái ân
 
Chuột kia được dịp hội bàn lo thân
 
Chuột niên trưởng mưu thần bày chước:
 
- Lấy nhạc đồng mà buộc cổ Miêu
 
Để khi hắn có leo trèo
 
Loong coong nghe thấy, liệu chiều ta xa
 
Mưu cao ấy Chuột già có một
 
Thẩy đều khen kế tốt lắm rồi
 
Duy còn việc buộc nhạc thôi
 
Anh nào anh nấy rằng: "Tôi dại gì!"
 
Rồi rốt cuộc đành thì giải tán
 
Họp kiểu này nhan nhản đó đây
 
Tu sĩ, giáo sĩ các thầy
 
Khi bàn đưa khuyến nghị này, nghị kia
 
Thi hành lại xếp ra rìa...
- - - - - - - - - - - - -

( 4 câu cuối Nguyễn Đình dịch).
Triều đình ví chỉ họp bàn
Quân sư nhặng xị lời tràn cung mây
Đến khi cần phải ra tay
Thì thôi chẳng thấy mặt mày một ai”




                        




Trong kinh Phật, nhiều lần đức Thế Tôn khuyến cáo chư đệ tử rằng hãy chuyên cần tu tập, bỏ ra ngoài mọi sự lý luận siêu hình, không cần thiết. Sự lý luận suông, siêu hình, rối, rườm, chỉ làm trở ngại cho con đường giải thoát, gọi là Hý Luận: “Các thầy Tỷ kheo, nếu hý luận đủ thứ thì tâm trí rối loạn. Như vậy, tuy đã xuất gia mà chưa được siêu thoát. Thế nên, các thầy Tỷ kheo, hãy từ bỏ tức khắc sự hý luận rối loạn tâm trí. Các thầy muốn thực hiện cái vui tịch diệt, thì chỉ có cách cấp tốc diệt trừ cái họa hý luận” (Kinh Di giáo). 


Xã hội và Đạo pháp rất cần những người bày ra kế hay; nhưng nếu chỉ toàn những kẻ bày ra kế mà không ai chịu hành kế thì thật buồn thay, nguy thay!

No comments:

Post a Comment