Đánh giá tác động nổ mìn trong ĐTM Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A

[Bài gửi quý vị tham gia HỘI THẢO CÁC KHUYẾN NGHỊ QUÁ TRÌNH RA QUYẾT ĐỊNH CỦA ỦY BAN THẾ GIỚI VỀ ĐẬP (WCD), ngày 8/11/2012 tại Khách sạn Công Đoàn – 14, Trần Bình Trọng, Hà Nội ]

Ngày 06/11/2012, trên Báo Thanh Niên có bài: "Bất an với nổ mìn thi công thủy điện" - http://www.thanhnien.com.vn/pages/20121105/bat-an-voi-no-min-thi-cong-thuy-dien.aspx  - có viết:

" Hàng trăm hộ dân ở xã Lâm Sơn, H.Ninh Sơn, Ninh Thuận đang sống trong cảnh bất an, lo sợ vì nhà cửa rung chuyển, đá bay như mưa mỗi khi đơn vị thi công nổ mìn phá đá.

Dự án thủy điện Hạ Sông Pha 1 do Công ty CP thủy điện Hạ Sông Pha làm chủ đầu tư, nằm giữa khu vực dân cư gồm các thôn: Gòn, Lâm Hòa, Lâm Phú và Lâm Bình, với khoảng 2.000 hộ dân sinh sống. Từ ngày khởi công (5.2011) đến nay, người dân luôn sống trong bất an trước tình trạng nổ mìn của đơn vị này". [Hết trích]

Chúng tôi giật mình xem lại việc nghiên cứu, đánh giá tác động môi trường do nổ mìn trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của hai Dự án Thủy điện Đồng Nai 6 và 6A do Viện Môi trường và Tài nguyên (IER-VNU), ĐHQG TPHCM lập thuê cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai.

Nhu cầu thuốc nổ phục vụ thi công của DA (trang 57):

Bảng 1-22: Bảng tổng hợp nhu cầu thuốc nổ

TT	Đường kính lỗ khoan (mm)	Khối lượng (tấn)
1	42	44,45
2	105	506,71
3	Tổng	551,16

(Nguồn: DAĐT công trình thuỷ điện Đồng Nai 6, CT CP TĐ Đức Long Gia Lai, 2011)

Đó là chưa tính lượng thuốc nổ để khai thác hàng triệu mét khối đá - vật liệu chính xây dựng đập với chỉ tiêu trung bình khoảng 0,4 kg thuốc nổ/m³ đá, nghĩa là cứ khai thác 1 triệu m³ đá xây dựng phải sử dụng khỏang 400 tấn thuốc nổ.

Thế nhưng, trong ĐTM đánh giá về ảnh hưởng nổ mìn không nhất quán do thiếu kiến thức chuyên môn sơ đẳng và sao chép rất ngớ ngẩn. Quá thất vọng!

Xin trích 02 hình 1-1, trang 18 và hình 3-7, trang 179 dưới đây.

 Ai cũng có thể nhận thấy:

- Hai hình này chỉ là 1 bản vẽ.

- Hình 3-7 vẽ Bảng chú thích đè lên một góc Bảng Ghi chú và Thước tỷ lệ.

- Cắt mấy khuyên  tròn đồng tâm xanh, đỏ, tím vàng dán đại vào và nói đó là "Phạm vi lan truyền tiếng ồn do nổ mìn" với các thông số đêxiben (dB) chính xác tới 1% !??

- Các tác giả không phân biệt được "tâm nổ" và điểm đo tiếng ồn nên chú thích không ai hiểu nổi.

Chẳng lẽ các thầy ở một Viện chuyên môn của ĐH QG TP.HCM lại ấu trĩ và liều mạng thế sao? Vấn đề này không thể đổ lỗi cho "thằng đánh máy" được.

Hình 1-1: Sơ đồ tổng mặt bằng xây dựng thủy điện Đồng Nai 6 (trang 18)

Hình 3-7: Phạm vi lan truyền tiếng ồn do nổ mìn (trang 179)

Xin trích tiếp một số đoạn trong ĐTM này:

---------------------------------------

"Mỏ đá được chọn để so sánh đối chứng tính toán là khu vực cụm mỏ Tân Cang ở Đồng Nai. Theo kết quả thu thập về chất lượng không khí tại  khu vực cụm mỏ Tân Cang (có 2 mỏ đang hoạt động là Tân Cang 2 và mỏ của Công ty cổ phần Xây dựng công trình giao thông 610 (Mỏ Ấp Miễu)),  kết quả khảo sát/đo đạc tại 2 mỏ này như sau:

Bảng: Kết quả đo nồng độ bụi tại mỏ Tân Cang 2 và mỏ Ấp Miễu (610)

….

Theo báo cáo kết quả nghiên cứu, đánh giá tác động môi trường tổng hợp hoạt động khai thác đá xây dựng huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương [Do GS.TS. Hà Quang Hải và những người khác thực hiện vào tháng 10 năm 2008].

…

Ø    Tiếng ồn do nổ mìn

Theo kết quả khảo sát tại mỏ đá Tân Đông Hiệp thì tiếng ồn L_aq = 130dBA [Theo “báo cáo kết quả nghiên cứu, đánh giá tác động môi trường tổng hợp hoạt động khai thác đá xây dựng thuộc huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương và đề xuất các biện pháp quản lý, khai thác sử dụng hợp lý khoáng sản”, do GS.TS. Hà Quang Hải và những người khác thực hiện tháng 10 năm 2008]." [Hết trích]

----------------------------------------------

Như vậy, việc lấy các thông số của các mỏ đá ở Đồng Nai, Bình Dương để đối chiếu, làm cơ sở  đánh giá tác động môi trường khi xây dựng thủy điện xâm phạm hàng trăm héc-ta rừng đặc dụng của Vườn Quốc gia Cát Tiên là rất khiên cưỡng, hoàn toàn khác nhau về các điều kiện địa hình hiện trạng, thông số kỹ thuật, quy mô… Việc nghiên cứu, viện dẫn kiểu đầu Ngô mình Sở như trên liệu có cơ sở khoa học và tin cậy được không?

Xin gửi vài hình ảnh Mỏ Ấp Miễu và Cụm mỏ Tân Đông Hiệp để mọi người xem xét có tương đồng với lòng sông Đồng Nai ven rừng đặc dụng hay không?

1, Mỏ đá xây dựng Ấp Miễu, xã Phước Tân, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, với công suất 1.000.000m³/năm  của Công ty Cổ phần Xây dựng Công trình Giao thông 610 - Tổng Công ty XD công trình giao thông 6 - Bộ GTVT. Hiện đang khai thác độ sâu - 60 m so với mặt đất. Điều khiển nổ hoàn toàn bằng kíp vi sai phi điện.

Hình 1: Cổng chính vào khu vực chế biến (nghiền sàng đá) mỏ Ấp Miễu

Hình 2: Một máy khoan kiểu BMK-5, đang khoan lỗ mìn đường kính d = 105 mm

tại mức -50 m so với mặt đất (phát sinh rất nhiều bụi)

  

Hình 3: Moong khai thác mỏ Ấp Miễu ngay sau khi nổ mìn

(hơn 2 tấn thuốc với  kíp vi sai phi điện + mồi nổ VE 05A)

Hình 4: Toàn cảnh moong khai thác đá mỏ Ấp Miễu (tháng 10/2012)

2. Cụm mỏ đá xây dựng Tân Đông Hiệp, Dĩ An, Bình Dương.

Cụm mỏ này hiện do gần chục Công ty, đơn vị cùng khai thác (KSB, Công ty 3-2, Công ty CP XD Bình Dương… đáy moong đã sâu hơn mặt đất khoảng 100 m. Có ngày nhiều đơn vị cùng nổ 5-6 bãi mìn với tổng cộng  trên 10 tấn thuốc nổ.

Hình 5: Moong khai thác cụm mỏ Tân Đông Hiệp ngay sau khi nổ mìn

(3 tấn thuốc với kíp vi sai phi điện + mồi nổ)

Hình 6: Toàn cảnh moong khai thác đá cụm mỏ Tân Đông Hiệp tháng 7-2012

3. Hình ảnh cận cảnh quá trình phát sinh khí, bụi, đá văng khi nổ mìn:

Xin gửi tham khảo 03 hình ảnh chụp liên tiếp bằng phim nhựa khi nghiên cứu đánh giá tác động môi trường do nổ mìn và các biện pháp giảm thiểu (chấn động, tiếng ồn đo bằng thiết bị riêng - năm 2005). Sử dụng dây nổ XL và kíp điện vi sai rải trên mặt.

Kết luận: Chúng tôi mong các nhà khoa học lập ĐTM cho Thủy điện Đồng Nai 6 & 6A hãy tôn trọng danh dự bản thân mình, giữ uy tín cho Viện chuyên môn của một trường Đại học Quốc gia. Hãy trung thực, khách quan để còn ngẩng cao đầu trên bục giảng, dám nhìn thẳng các thế hệ sinh viên trong và ngoài trường.

Chúng tôi cũng mong và hy vọng Hội đồng thẩm định ĐTM của Bộ TN & MT sáng suốt, công tâm, không để sự bôi bác, chắp vá nhân danh khoa học qua mặt chiều theo lợi ích của Chủ đầu tư. Khi triển khai Dự án lại gây bao hệ lụy kiểu Thủy điện Sông Tranh 2 thì quả là tai họa cho dân cho nước.

Nhóm Yêu quý Bảo vệ Cát Tiên

08.11.2012