Wednesday, October 24, 2012

HAI DỰ ÁN THỦY ĐIỆN KỲ LẠ: Phớt lờ Chính phủ, Quốc hội!


Thứ Ba, 23/10/2012 22:09

Trái với sự cân nhắc, thận trọng của Chính phủ, các bộ, ngành tham mưu lại ủng hộ 2 dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A quá dễ dàng, nhanh chóng đến mức khó hiểu

Việc xây dựng 2 công trình thủy điện có 2 bờ trái của đập, lòng hồ và khu vực ảnh hưởng trực tiếp nằm trong vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai là vi phạm nguyên tắc bảo tồn vùng lõi của UNESCO, vi phạm các cam kết Việt Nam đã ký với thế giới. Dù khá nhiều bộ, ngành đã được giao trách nhiệm tham mưu cho Chính phủ về 2 dự án nhưng chưa có cơ quan nào tham mưu các vấn đề pháp lý quốc tế này.
Nhiệt tình thái quá!
Tháng 10-2010, chủ đầu tư là Tập đoàn Đức Long Gia Lai xin Thủ tướng cho chủ trương tiếp tục triển khai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Để có cơ sở xem xét, Văn phòng Chính phủ đề nghị các bộ, ngành liên quan nêu ý kiến. Trừ Bộ Kế hoạch - Đầu tư lưu ý dự án thuộc diện phải do Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư theo Nghị quyết 49/2010/QH12, còn Bộ NN-PTNT và Bộ Công Thương đều thông qua.

Ðoàn chuyên gia của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế tỏ ra rất ấn tuợng với sự phong phú  của Vườn Quốc gia Cát Tiên khi
 đi thẩm định hồ sơ đề cử Di sản Thiên nhiên Thế giới đối với Vuờn Quốc gia Cát Tiên
Cụ thể, Bộ NN-PTNT “thống nhất chủ trương tiếp tục triển khai dự án góp phần khai thác nguồn thủy năng, bảo đảm an ninh về năng lượng điện trong tương lai” và “đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ tướng cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng rừng đặc dụng”. Trong khi đó, Bộ Công Thương đánh giá “đây là dự án có quy mô công suất khá, có tính  khả thi tốt về các chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật”, vì thế “đề nghị Văn phòng Chính phủ báo cáo Thủ tướng đề xuất Quốc hội cho phép tiếp tục triển khai các dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A như đề nghị của chủ đầu tư”.
Tỉnh Lâm Đồng cũng nhiệt tình ủng hộ vì phạm vi giải phóng mặt bằng 2 dự án không lớn, ảnh hưởng đến đất nông nghiệp và đất ở không đáng kể do hầu hết là đất rừng Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên!
Báo cáo không đúng sự thật
Tháng 3-2011, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chủ trì cuộc họp liên quan đến 2 dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Sau khi nghe báo cáo tổng hợp của các bộ, Thủ tướng kết luận dù đã đồng ý bổ sung vào Quy hoạch điện VI nhưng các dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất VQG, rừng phòng hộ đầu nguồn lớn hơn 50 ha theo quy định là phải báo cáo Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư.
Vì thế, Thủ tướng tiếp tục chỉ đạo Bộ NN-PTNT phối hợp với Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT), UBND các tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Phước khảo sát thực tế diện tích chiếm đất và ngập của các dự án, xem xét kỹ việc điều chỉnh quy hoạch VQG Cát Tiên. Trường hợp không điều chỉnh được quy hoạch VQG Cát Tiên, Bộ Công Thương hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện khảo sát, nghiên cứu lại để giảm quy mô công trình, giảm diện tích hồ chứa nước. Trường hợp các dự án không còn hiệu quả thì không thực hiện.
Tháng 4-2011, một cuộc khảo sát thực tế theo chỉ đạo của Thủ tướng đã được Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT) thực hiện nhưng không có sự tham gia của Bộ TN-MT. Đoàn khảo sát cho rằng các loại rừng chủ yếu là rừng hỗn giao tre nứa, rừng nghèo nên đa dạng sinh học thấp. Khi Bộ NN-PTNT báo cáo lên Thủ tướng thì khu vực xây dựng 2 dự án thủy điện đã trở thành “một dải hẹp dọc sông Đồng Nai là ranh giới ngoài của VQG”.  Thế nhưng trên thực tế, khu vực dự án vẫn nằm trong vùng lõi VQG và  rừng hỗn giao lồ ô, tre nứa là 1 trong 5 kiểu rừng đặc trưng, cơ bản của VQG Cát Tiên.
Theo ông Trần Văn Mùi, Phó trưởng Ban Quản lý Khu Dự trữ sinh quyển Đồng Nai, đối với rừng đặc dụng, mỗi trạng thái rừng đều có vai trò, giá trị riêng của nó trong bảo tồn, thậm chí trảng cỏ cũng là sinh cảnh sống rất cần thiết cho các loài thú móng guốc hoặc các vùng đầm lầy, điểm muối khoáng là sinh cảnh vô cùng quý giá cho các loài thú quý hiếm như tê giác, bò tót… “Việc đề cập rừng nghèo chẳng qua là động tác nhằm đưa đến sự dễ chấp nhận phá rừng đặc dụng để làm thủy điện mà thôi” - ông Mùi nói.
Phớt lờ nghị quyết Quốc hội
Đến tháng 8-2011, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải một lần nữa chỉ đạo Bộ NN-PTNT chủ trì, phối hợp với Bộ TN-MT, Bộ Công Thương, UBND các tỉnh Đắk Nông, Lâm Đồng, Bình Phước và chủ đầu tư đưa ra luận chứng chi tiết diện tích rừng và đất cần phải chuyển đổi mục đích để thực hiện dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A, bao gồm diện tích vùng ngập lòng hồ, diện tích xây dựng đập, nhà máy thủy điện và các công trình phụ trợ. Trường hợp diện tích rừng và đất cần cho dự án có thể chuyển mục đích sử dụng mà không ảnh hưởng tới tiêu chí, mục tiêu và nội dung xác lập VQG Cát Tiên và khu rừng phòng hộ Cát Tiên thì phải thực hiện rà soát, điều chỉnh lại quy hoạch các khu rừng này trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng. Trường hợp diện tích rừng và đất cần cho dự án có thể chuyển mục đích sử dụng mà ảnh hưởng tới tiêu chí, mục tiêu và nội dung xác lập VQG Cát Tiên và khu rừng phòng hộ Cát Tiên thì dừng xây dựng dự án và thông báo cho chủ đầu tư biết.
Thay vì phải thận trọng phân tích thiệt hại với tư cách là đơn vị chủ quản VQG Cát Tiên, Bộ NN-PTNT lại một lần nữa khiến dư luận khó hiểu bởi  cách tham mưu đầy mâu thuẫn. Một mặt, bộ quả quyết việc chuyển mục đích ảnh hưởng đến tài nguyên rừng, môi trường do diện tích bị thu hẹp, đồng thời ảnh hưởng đến hoạt động bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên trong quá trình thi công và sau khi đưa công trình vào sử dụng. Mặt khác, bộ khẳng định rằng 2 công trình thủy điện không làm thay đổi tiêu chí, mục tiêu, nội dung xác lập VQG Cát Tiên. Tuy vậy, Bộ NN-PTNT vẫn không quên “nhắn nhủ” chỉ nên chuyển đổi mục đích để xây 2 công trình thủy điện khi lợi ích kinh tế - xã hội mang lại từ chúng cao hơn so với các tổn thất về tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và môi trường.
Đáng ngạc nhiên hơn, khi mọi vấn đề liên quan vẫn chưa được trình Quốc hội xem xét chủ trương đầu tư thì Bộ NN-PTNT vội vã dọn sẵn đường cho 2 dự án. Cụ thể, trong quy hoạch bảo tồn và phát triển bền vững VQG Cát Tiên được phê duyệt tháng 7-2011, bộ này đã tự động chừa sẵn chỗ cho 2 dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Theo Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam, việc Bộ NN-PTNT tự ý điều chỉnh đất của VQG để làm thủy điện là vi phạm điều 11 Luật Đa dạng sinh học.
Nghiêm cấm xây dựng trong khu bảo tồn
Theo quy hoạch khai thác bậc thủy điện trên sông Ðồng Nai năm 2002, bậc thang thủy điện Ðồng Nai 6 có tổng diện tích ngập lòng hồ là 1.954 ha, trong đó có 732 ha diện tích rừng của VQG Cát Tiên. Năm 2009, với sự tham mưu của Bộ Công Thương, Thủ tướng Chính phủ đồng ý bổ sung bậc thang thủy điện Ðồng Nai 6 và 6A vào Quy hoạch điện VI và Bộ Công Thương có quyết định phê duyệt điều chỉnh, bổ sung quy hoạch bậc thang thủy điện sông Ðồng Nai, trong đó điều chỉnh dự án thủy điện Ðồng Nai 6 thành các dự án thủy điện Ðồng Nai 6 (công suất 135 MW) và Ðồng Nai 6A (công suất 106 MW).
 Việc điều chỉnh, theo Bộ Công Thương, đã giảm diện tích chiếm đất của VQG Cát Tiên từ 732 ha xuống còn 137,5 ha. Trong khi đó, theo Luật Ða dạng sinh học có hiệu lực từ ngày 1-7- 2009, tại điều 7 ghi rõ việc xây dựng công trình, nhà ở trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của khu bảo tồn - trừ công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh - là những hành vi bị nghiêm cấm về đa dạng sinh học. Hai thủy điện Ðồng Nai 6 và 6A không phải là công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh.

Bài và ảnh: MINH KHANH

2 comments:

  1. Thùy Trang
    24/10/2012 00:05
    Quả là 2 Đơn vị tư vấn và một số người trong các cơ quan quản lý Nhà nước trở thành kẻ làm công "ngoan ngoãn" theo ý muốn của Chủ đầu tư, bất chấp tất cả. Có 2 vấn đề lớn cần phải có của một Dự án lại đều bị sai nghiêm trọng thì xem xét trình Quốc hội phê duyệt thông qua sao đây: 1, Về Pháp lý: Chưa được Quốc hội thông qua mà làm ĐTM đến 2 lần, hội họp ì xèo... sém nữa Hội đồng thẩm định ĐTM của Bộ TN-MT cũng oke (Bộ đang chê các góp ý cho 2 ĐTM của thủy điện này là không có giá trị...) 2, Vị trí được điều chỉnh bổ sung ĐN 6 là tuyến 5, Phụ lục: Điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch bậc thang thủy điện sông Đồng Nai (Kèm QĐ số 5117/QĐ-BCT ngày 14/10/2009 của Bộ Công thương) ghi rõ: kinh độ 107độ26' ; Vĩ độ 11độ45'; MNDBT 224m" (Điểm tim tuyến đập cắt giữa sông: 107độ26'41.94"E và 11độ45'36.00"N), Vậy mà trong ĐTM thủy điện ĐN 6 lại ghi rành rành bảng tọa độ theo tuyến 5A (Điểm tim tuyến đập cắt giữa sông: KĐ 107độ25'32.40"E và VĐ 11độ45'26.06"N), nghĩa là nó xuôi xuống hạ lưu theo lòng sông cách 2.986m; theo đường chim bay cách 2.170m (có hơn 2 cây số thôi mà). Ối giời ơi! Khi vị trí sai lệch như thế thì kéo theo toàn bộ các tính toán là bậy bạ. Sông Đồng Nai đoạn này độ dốc lớn, việc định vị tuyến còn phụ thuộc bậc thang trên và dưới khi nước dâng, chỉ cần dịch chuyển 01 m là các thông số kỹ thuật, diện tích ngập nước... đã khác rồi. Thế nhưng trong ĐTM vẫn giữ nguyên hình vẽ tổng mặt bằng với thân đập ở vị trí tuyến 5 và giữ nguyên MNDBT là 224 m!?? Hoặc là không hiểu cắt dán lung tung, hoặc là lừa đảo! Nhờ Quý báo và PV Minh Khanh hỏi lại giùm vụ này. Nếu cần tui gửi bản đồ Mapinfo hoặc file.kmz thì bất kỳ ai có PC cài Google Earth là có thể thấy rõ (rảnh nhập các tọa độ nêu trên cũng được). Mong quý vị mang danh Tiến sĩ nghiên cứu lập ĐTM và các quan chức quản lý xem xét kỹ chút cho nhân dân bớt lo lắng cầm canh vì đập thủy điện (kiến thức phổ thông chứ có cao siêu gì đâu). Đa tạ!
    http://nld.com.vn/20121023094549421p0c1002/hai-du-an-thuy-dien-ky-la-phot-lo-chinh-phu-quoc-hoi.htm

    ReplyDelete
  2. Nhóm "Yêu quý Bảo vệ Cát Tiên" (Saving Cattien Group)October 25, 2012 at 1:08 PM

    Các Văn bản-QĐ quan trọng:
    1. Tờ trình Thủ tướng Chính phủ số 85/TT 10/8/2007 của Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai (TĐĐLGL) về Xin khảo sát lập DAĐT xây dựng TĐ ĐN 6.
    2. Công văn số 433/BC-ĐLGL ngày 20 tháng 5 năm 2008 về báo cáo của Công ty cổ phần TĐĐLGL gửi Văn phòng chính phủ và Thủ tướng cho việc chấp thuận triển khai lập Báo cáo đầu tư Dự án Đồng Nai 6.
    3. Thông báo số 4621/VPCH-KTN ngày 14/7/2008 do ông Văn Trọng Lý, Phó chủ nhiệm Văn phòng chính phủ ký truyền đạt ý kiến Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương dự án.
    4. Văn bản số 994/TTr-ĐLGL ngày 30/12/2008 về Điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch bậc thang thủy điện Đồng Nai 6-Kèm BC đầu tư do Cty CP TVXD điện 1 lập năm 2009.
    5. Văn bản số 8281/BCT-NL ngày 21/8/2009 của Bộ Công thương Trình Thủ tướng Chính phủ về việc hiệu chỉnh và bổ sung thủy điện ĐN6 và ĐN6A vào Quy họach pháttriển Điện lực Quốc gia.
    6. Văn bản số 5250/VPCP-KTN ngày 3/8/2009 và Thông báo số 6163/VPCP-KTN ngày 8/9/2009 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến kết luận của TTg về phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Quy họach bậc thang thủy điện sông Đồng Nai.
    7. Quyết định số 5117/QĐ-BCT ngày 14/10/2009 của về việc phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Quy họach bậc thang thủy điện sông Đồng Nai:
    "Điều chỉnh dự án thuỷ điện (TĐ) ĐN 6 - Công suất lắp máy 180MW - thành các dự án TĐĐN 6 (135MW) và TĐĐN 6A (106MW)."
    8. Văn bản số 4620/BTNMT-KH ngày 11/11/2010 về việc đề nghị chính phủ báo cáo và trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư hai dự án TĐĐN 6 và ĐN 6A theo nghị quyết 49/QH.
    9. Thông báo số 36/TB-VPCP ngày 03/3/2011 của Văn phòng Chính phủ thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A gửi Bộ NNPTNT và các Bộ Ngành liên quan.
    10. Công văn số 1741/BNN-TCLN ngày 20/6/2011 của Bộ NNPTNT về phê duyệt điều chỉnh quy hoạch Vườn quốc gia Cát Tiên để triển khai xây dựng nhà máy thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A."... các mục tiêu cơ bản của VQG Cát Tiên vẫn được đảm bảo do diện tích chuyển mục đích không lớn (137ha) và kéo dài theo dải hẹp dọc sông Đồng Nai."
    11. Quyết định số 1208/QĐ-TTg ngày 21/7/2011 về việc phê duyệt Quy họach phát triển điện lực quốc gia – xét tờ trình số 2068/Ttr-BCT ngày 11 tháng 3 năm 2011 của Bộ Công thương và ý kiến của các Bộ, ngành về Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020 có xét đến năm 2030- của Chính phủ do thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký. Tại trang 3 của Phụ lục I kèm theo QĐ 1208/QĐ-TTg ghi rõ:
    Công trình TĐDN 6 vận hành vào năm 2015 và TĐDN 6A vận hành vào năm 2016.
    12. Văn bản số 5890/UBND-CNN ngày 29/08/2011 của UBND tỉnh Đồng Nai gửi Bộ Công thương, Văn phòng chính phủ, Bộ TNMT, Bộ NNPTNT về việc ảnh hưởng tác động của Dự án TĐDN 6&6A trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Trích: “…Hai dự án này khi triển khai xây dựng thì tác động tích cực nhất định-hữu hạn và đã rõ còn tác động tiêu cực là rất lớn-vô hạn và chưa rõ. Hai công trình thi công và vận hành sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn tài nguyên động thực vật rừng và công tác bảo vệ rừng đặc dụng, khu dự trữ sinh quyển, đồng thời sẽ ảnh hưởng đến quy định của Uỷ ban UNESCO trong việc lập hờ sơ đề nghị công nhận VQG Cát Tiên là Khu di sản thiên thiên thế giới.”
    13. Văn bản số 45/TTg-KTN ngày 31/8/2011 của Chính phủ do phó thủ tướng Hoàng Trung Hải ký về việc chuyển mục đích sử dụng rừng khu vực Cát Tiên sang xây dựng Dự án thủy điện ĐN6 và ĐN 6A. Trích “…trường hợp diện tích rừng và đất cần cho dự án có thể chuyển mục đích sử dụng mà ảnh hưởng tới tiêu chí, mục đích và nội dung xác lập Vườn quốc gia Cát Tiên và Khu rừng phòng hộ Nam Cát Tiên thì dừng xây dựng dự án.”
    14. Quyết định số 1419/QĐ-TTg ngày 27/9/2012 của Chính phủ do Phó
    Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân ký về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt cho Danh lam thắng cảnh VQG Cát Tiên (tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng và Bình Phước ).

    ReplyDelete