Bất ổn báo cáo thủy điện Đồng Nai 6&6A - Kỳ 3: Thủy điện Đồng Nai 6&6A: Lợi ích cho ai?
TP - Một số nhà khoa học đang nghi ngờ khả năng một
loạt bậc thang thủy điện trên sông Đồng Nai hiện nay có thể là nguyên
nhân khiến nước mặn xâm nhập rất sâu vào đất liền mấy năm gần đây, và TP
Hồ Chí Minh luôn hứng chịu các đợt triều cường khủng khiếp.
Nếu điều này được chứng minh là đúng, việc cố tình có thêm hai thủy điện ĐN 6&6A sẽ đem lại lợi ích cho ai?
| Đặt thủy điện ĐN 6&6A ở VQG Cát Tiên là đánh vào điểm nhạy cảm nhất của đa dạng sinh học toàn Nam Bộ, gây tổn thất to lớn về kinh tế xã hội mà không biện pháp nào có thể bù đắp nổi”, Ngụy Thị Khanh, Giám đốc Trung Tâm Sáng Tạo & Phát triển Xanh (GreenID). Trong ảnh là đoạn sông Đồng Nai sau khi qua VQG Cát Tiên. Ảnh: Q.D. |
Theo các nhà khoa học ở Nhóm Yêu quý&Bảo vệ Cát
Tiên, khi tính toán dòng chảy Sông Đồng Nai, nhóm tư vấn gần như quên
hẳn phần hạ lưu, nơi có mật độ dân cư cao nhất nước.
Các tác động trực tiếp đến cuộc sống ở hạ du, vì thế,
không được tính đến như sự thay đổi mực nước sông giữa ngày và đêm, ảnh
hưởng của việc lòng sông quá cạn và bị phơi nắng ban ngày trong khi lại
quá ngập vì xả nước ban đêm.
|
Với
chùm thủy điện sẵn có trên sông Đồng Nai, cộng thêm hai dự án thủy điện
ĐN 6&6A nếu được phê duyệt và đi vào hoạt động, chắc chắn giải pháp
ứng phó chống mặn cho cả TP HCM và bản thân tỉnh Đồng Nai sẽ vô cùng đắt
đỏ. “Viễn cảnh đó chắc chắn xảy ra vì thủy triều không thể chờ lúc thủy
điện xả nước mới dâng.
TS Đào Trọng Tứ
|
Cũng không thấy bóng dáng cảnh báo và ứng phó với kịch
bản hạ lưu sông Đồng Nai từ TP Hồ Chí Minh trở ra biển sẽ bị nước biển
xâm thực ra sao.
TS Dư Văn Toán, Viện Nghiên cứu Quản lý Biển, là một
trong những chuyên gia liên tục theo dõi tình trạng triều cường tại TP
HCM mấy năm gần đây.
Theo TS Toán, từ năm 2007 lại đây, triều cường ở TP HCM
cứ năm sau nặng hơn năm trước. Đây là điều chưa từng xảy ra trong quá
khứ.
“Có hay không do tác động hệ thống điều tiết các dòng
sông thủy điện? Câu hỏi này cần được giải đáp bằng một nghiên cứu. Nhưng
chủ quan tôi cho rằng có thể có mối liên hệ”, TS Dư Văn Toán nói.
“Nay nếu chặn tiếp dòng chảy sông Đồng Nai bằng hai
thủy điện ĐN 6&6A, rất có thể sẽ gây ngập mặn hơn nữa cho cả triệu
dân ở TP HCM và các vùng lân cận. Hậu quả kinh tế xã hội và môi trường
sẽ khủng khiếp”.
Về mặn xâm nhập sâu, vẫn theo TS Toán, có thể so sánh
với tình hình ở Cần Thơ, một thành phố cách biển khoảng 100 km, tương
đương như TP HCM.
Mùa khô mấy năm gần đây, Cần Thơ cũng thường xuyên bị
nước biển xâm nhập. Độ mặn vùng nội dồng đã đạt tới hơn bốn phần nghìn,
ngưỡng bắt đầu gây hại cho lúa và nuôi trồng thủy sản.
Tại TP Hồ Chí Minh nguy cơ xâm nhập mặn tương tự sẽ dễ
xảy ra, không những sẽ tác động xấu tới nông nghiệp thành phố, mà còn
ảnh hưởng tiêu cực tới các ngành kinh tế và các hoạt động môi trường xã
hội khác.
“Với chùm thủy điện sẵn có trên sông Đồng Nai, cộng
thêm hai dự án thủy điện ĐN 6&6A nếu được phê duyệt và đi vào hoạt
động, chắc chắn giải pháp ứng phó chống mặn cho cả TP HCM và bản thân
tỉnh Đồng Nai sẽ vô cùng đắt đỏ. “Viễn cảnh đó chắc chắn xảy ra vì thủy
triều không thể chờ lúc thủy điện xả nước mới dâng”, TS Đào Trọng Tứ
cảnh báo.
Tất cả cùng lỗ
“Nếu làm bài toán kinh tế, so sánh giữa lợi ích do thủy
điện ĐN 6&6A mang lại với thiệt hại ở hạ lưu do chúng góp phần gây
ra, chúng ta sẽ ra ngay câu trả lời có nên làm thủy điện trên sông Đồng
Nai nữa hay không”, TS Toán lưu ý.
Đáng tiếc là không thấy bài toán kinh tế được mất tổng
thể nào được nêu cụ thể trong báo cáo ĐTM. Một mặt, lợi ích mang lại từ
thủy điện được đề cập khá nổi bật. Tuy nhiên, mặt khác, nhóm tư vấn ĐTM
lại quên đánh giá các tác động ở hạ lưu như nêu trên.
Họ quên cả đánh giá những giá trị kinh tế và sinh thái
của tài nguyên phải đánh đổi cho thủy điện; quên cả tính toán hậu quả
của việc mất rừng, mất tài nguyên, mất khả năng quay vòng tái sinh tài
nguyên rừng trong thời gian 100-200 năm hạn sử dụng đập.
|
Tôi
hiểu câu chuyện (phản đối thủy điện ĐN 6&6A) là chống lại các lợi
ích cá nhân hơn là chống lại lợi ích do thủy điện mang lại. Tôi không
bao giờ nghĩ rằng các khoản lợi tức cá nhân có thể thắng thế được lợi
ích công cộng tại một quốc gia như Việt Nam.
Pierre Duffaut, Ủy ban Pháp về Hồ đập
|
Xây dựng thủy điện ĐN 6&6A hẳn nhiên sẽ gây ảnh
hưởng đến môi trường, hệ sinh thái, và đa dạng sinh học phía dưới hạ lưu
do thay đổi dòng chảy, do ảnh hưởng nhiễm mặn.
Vậy tại sao tư vấn ĐTM lại cũng quên tính toán để yêu cầu chủ đầu tư chi trả những thiệt hại đó cho cư dân vùng hạ lưu?
Về phía chủ đầu tư, theo các nhà khoa học, ngay cả khi
thực hiện các giải pháp giảm thiểu tác động của đập mà báo cáo ĐTM đưa
ra, chính chủ đầu tư cũng sẽ cầm chắc sụn xương sống và phá sản.
Báo cáo ĐTM đã tính đến hàng loạt sự cố và tai nạn có
thể xảy ra trong quá trình chuẩn bị, thi công và vận hành dự án như vỡ
đê quai thượng hạ lưu, cháy nổ trong thi công và cháy rừng, vỡ đập làm
ngập trên bảy nghìn ha ở cả ba tỉnh hạ du sông Đồng Nai.
Báo cáo ĐTM còn thừa nhận hàng loạt tác động to lớn do
dự án gây ra bao gồm suy thoái rừng, tiếng ồn, tác động lên động vật,
nguy cơ xói mòn, hao hụt dinh dưỡng đất, khối lượng chất khoáng, suy
giảm các hệ sinh thái, và nguồn tài nguyên thực vật, phát sinh bệnh tật,
bệnh lan truyền và tệ nạn xã hội, v.v ...
Cả núi nguy cơ là thế, vậy mà, báo cáo ĐTM không thấy
nêu các phương án ứng phó khả thi. Các biện pháp ứng phó mà tư vấn đưa
ra, có thể nói, lại là không tưởng.
“Xét về tiềm lực kinh tế và tính toán lợi nhuận, chắc
chắn nhà đầu tư không đủ khả năng để chi trả cho các biện pháp xa vời
ấy”, TS Lê Anh Tuấn nói.
Dừng lại trước khi quá muộn
Bộ TN&MT đang chuẩn bị họp hội đồng thẩm định ĐTM.
Nếu ĐTM được thông qua, chủ đầu tư sẽ tiến hành làm hai thủy điện này,
sẽ mở đường và mở đầu cho các tác động tiêu cực hơn nữa cả vùng sinh
quyển Cát Tiên Đồng Nai.
Xây dựng quá nhiều nhà máy thủy điện trên các bậc thang
dọc Sông Đồng Nai đã và đang góp phần phá hủy nhiều khu rừng nguyên
thủy, đã cày xới và giày xéo nhiều mảng xanh, làm nhiễm bẩn độc hại các
con suối dòng khe tinh khiết, cắt cụt nhiều cây lớn, xóa sổ nhiều loài
động vật quý hiếm, dần giết chết dòng sông Đồng Nai, gây bao cơn lũ
nghiêm trọng cùng hạn hán bất thường cho cả thượng và hạ lưu.
Nhưng chúng ta vẫn còn cơ hội để chấm dứt sự xâm hại
mới đang đến đối với vùng hoang dã cổ xưa nhất ở Nam Bộ trước khi mọi
việc trở nên quá muộn.
Quốc Dũng
Quốc lộ 1 ngập sâu, nhiều "hố tử thần" xuất hiện
ReplyDeleteTTO - Sáng 17-10, triều cường dâng cao khiến quốc lộ 1 đoạn qua phường An Lạc A, quận Bình Tân, TP.HCM ngập sâu. Hàng trăm xe cộ từ ôtô đến xe máy hư hỏng, phải loay hoay giữa biển nước mênh mông.
>> Triều cường ngập gần nửa mét quốc lộ 1
>> Sau cơn mưa rạng sáng, Sài Gòn nước mênh mông
Theo anh Đinh Hoàng Thái (ngụ phường An Lạc A), nước dâng cao từ lúc 4g và đạt mức cao nhất lúc 8g.
Có nơi mực nước ngập sâu khoảng 0,6m. Nhiều người dân phải dắt bộ xe cả quãng đường dài. Các "hố tử thần" có đường kính gần 1m cũng xuất hiện. Nhiều xe máy qua đây sụp hố. Người dân phải dùng bao cát, cành cây che chắn miệng hố.
Chị Hoàng Thị Ngọc (ngụ quận Tân Phú) cho biết sáng nay đi làm gặp triều cường nên xe chết máy. Mới lau bugi hết 20.000 đồng.
Theo quan sát của chúng tôi, nhiều thợ lau bugi “dạo” với hộp đồ nghề nhỏ gọn và vài giẻ lau luôn tất bật vì khách chờ quá đông. Dịch vụ lau bugi, thổi khô nước trong xe có giá dao động 20.000-60.000 đồng tùy loại xe.
Sau đây là hình ảnh ngập sâu chúng tôi nghi nhận được trên quốc lộ 1.
Nước ngập, "hố tử thần" xuất hiện khiến người dân đi lại khó khăn - Ảnh: Đại Việt
Xe buýt lội nước vất vả - Ảnh : Đại Việt
Dịch vụ lau bugi, thổi khô xe làm ăn khấm khá - Ảnh: Đại Việt
Người dân cơ cực loay hoay giữa biển nước - Ảnh: Đại Việt
Nhiều xe chết máy - Ảnh: Đại Việt
"Hố tử thần" xuất hiện, người dân phải dùng những vật dụng sẵn có để cảnh báo người đi đường - Ảnh: Đại Việt
Một người đàn ông ra hướng dẫn người đi đường tránh "hố tử thần", nơi đã có nhiều người đã bị sụp hố - Ảnh: Đại Việt
ĐẠI VIỆT
Nếu ngập thêm 10-20cm thì HCMC tốn phí sửa đường, ô nhiễm MT, cây trồng... hàng ngàn tỷ đồng??
ReplyDeleteNếu thêm thủy điện mới,... xâm nhập mặn sẽ ra sao??