22/03/2013 02:00 GMT+7
Tính mạng dân không thể 'quyết' bằng nghị định
Không
thể "quyết" tính mạng của dân bằng nghị định và ủy thác cho một nhân
viên hay một nhóm nhân viên công lực chiếu theo đó tùy ý thi hành,
nguyên ĐBQH Nguyễn Minh Thuyết bày tỏ quan điểm về đề xuất cho phép nổ
súng vào đối tượng chống người thi hành công vụ đang gây tranh cãi.>> Công an được 'nổ súng': Lợi bất cập hại
Không cần thiết và vượt quá thẩm quyền
Ông Nguyễn Minh Thuyết:
Thời gian gần đây có khá nhiều văn bản, dự thảo văn bản quy phạm pháp
luật vừa ra đời đã bị treo, bị hủy. Nguyên nhân trước hết là những người
soạn thảo các văn bản đó đã không làm công tác phân tích chính sách chu
đáo trước khi ban hành hoặc đề xuất lên cấp có thẩm quyền ban hành.
Việc
phân tích chính sách không thể chỉ dừng ở mô tả thực trạng bằng những
con số, chẳng hạn có bao nhiêu vụ chống người thi hành công vụ một năm,
bao nhiêu chiến sĩ đã bị thương hay hy sinh v.v... Sau khi đã chỉ ra
thực trạng, còn phải xác định nguyên nhân, từ đó tính toán xem áp dụng
giải pháp nào là tốt nhất.
Ví dụ: Có
thể giải quyết nguyên nhân ấy bằng các quy định hiện hành không? Nếu
không thì áp dụng biện pháp gì? Biện pháp đó có tạo ra những bức xúc dẫn
đến bất ổn xã hội không?
Đáng tiếc là những bài học khai tâm này vẫn chưa được một số nhà hoạch định chính sách lưu ý.
Nguyên
nhân thứ hai là một số cơ quan soạn thảo hoặc ban hành chính sách mới
chỉ nghĩ đến mình, cốt làm sao giành được thuận lợi hoặc bảo đảm lợi ích
cho ngành mình, thậm chí cũng có trường hợp có dấu hiệu lạm quyền.
Đề
xuất của Bộ Công an về việc cho phép nổ súng trực tiếp vào người hoặc
phương tiện chống người thi hành công vụ trước hết là không cần thiết,
vì việc sử dụng vũ khí đã được quy định trong Pháp lệnh Quản lý, sử dụng
vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ của UB Thường vụ Quốc hội khóa
XII, vừa ban hành ngày 30/6/2011. Không lẽ mới sau hơn 1 năm đã xuất
hiện những tình huống đến mức phải ban hành quy định mới?
Thêm
nữa, việc dự kiến sử dụng hình thức nghị định để cho phép lực lượng
công an được nổ súng trực tiếp vào người hoặc phương tiện chống người
thi hành công vụ là vượt quá thẩm quyền của Chính phủ. Những quy định
động chạm trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân, nhất là quyền
sống của con người phải do Hiến pháp quy định hoặc tối thiểu cũng phải
do Quốc hội ban hành.
Đối với những
trường hợp có dấu hiệu phạm tội thì chỉ tòa án mới có quyền nhân danh
Nhà nước tuyên có tội hay không có tội và áp dụng khung hình phạt như
thế nào.
Không thể "quyết" tính mạng
của dân bằng nghị định và ủy thác cho một nhân viên hay một nhóm nhân
viên công lực chiếu theo đó tùy ý thi hành.
 |
| Nguyên ĐBQH Nguyễn Minh Thuyết, Ảnh Lê Anh Dũng |
Đừng ngăn cách với dân
Nhiều
quan điểm, trong đó cả từ các luật sư, cho rằng đề xuất là cần thiết,
vì hiện tượng chống đối, tấn công gây thiệt hại cho nhân viên công lực
đã xảy ra. Trang bị thêm quyền cho họ là cần thiết?
Pháp
lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quy định rất rõ các trường hợp
được nổ súng. Nhưng vũ khí của công an không chỉ có súng.
Trước
hết, lực lượng công an nhân dân phải tuyên truyền, vận động, hướng dẫn
người dân chấp hành pháp luật. Trong trường hợp bắt buộc phải dùng vũ
lực thì cũng phải áp dụng những biện pháp từ thấp đến cao, từ các công
cụ hỗ trợ không gây nguy hiểm tính mạng đến vũ khí có khả năng sát
thương. Vũ lực luôn là biện pháp nguy hiểm và thất bại nhất, theo cả
quan điểm triết học lẫn thực tế.
Mấy
hôm nay, báo chí đang đưa tin về vụ giết người và đám đông đưa quan tài
nạn nhân diễu quanh thành phố Vĩnh Yên do nghi ngờ người nhà quan chức
của tỉnh can dự vào vụ án. Nếu đám đông bị kích động vì tình cảm không
chịu giải tán theo yêu cầu của công an thì đó có phải hành vi chống đối
người thi hành công vụ không?
Cũng
mới hai năm trước, ở Hải Phòng xảy ra vụ Đoàn Văn Vươn đã gây xúc động
lớn trong công luận; nhiều đồng chí lãnh đạo cao cấp, cựu lãnh đạo cao
cấp cũng không tán thành. Chắc chúng ta đều chưa quên vụ việc này.
Nói
thực là anh em công an bây giờ cũng có người có khuynh hướng lạm dụng
vũ lực. Cũng có trường hợp bị công an đánh, thậm chí đánh gây tử vong
trên đường hay ở nơi giam giữ. Với những người có khuynh hướng lạm dụng
vũ lực này, việc cho phép nổ súng có thể dẫn đến những hậu quả khôn
lường, sẽ đào sâu thêm hố ngăn cách giữa chính quyền và lực lượng công
an với người dân, rất nguy hiểm cho chế độ và an ninh xã hội.
Đó
là chưa kể biện pháp này sẽ tạo ra những kẽ hở pháp luật dẫn tới việc
nhân viên công lực có thể lạm quyền để vi phạm pháp luật. Trở lại vụ án
cầu Chương Dương (Hà Nội), cảnh sát Nguyễn Tùng Dương giết anh Nguyễn
Việt Phương tròn 20 năm trước. Sau nhiều biện pháp điều tra, cơ quan
pháp luật đã chứng minh Tùng Dương giết người, cướp của. Sau đó anh ta
đã bị xử tử. Nếu giả sử bây giờ ta cho sử dụng vũ khí bắn người thì
những vụ án như Tùng Dương sẽ giải quyết thế nào?
Nhưng
trên thực tế đã có nhiều chiến sĩ công an hy sinh, hoặc bị thương tích
nặng khi bị những đối tượng hung hãn tấn công. Họ cũng phải bảo vệ tính
mạng của họ trước?
Tôi đã đọc
thống kê của ngành về những vụ chống đối người thi hành công vụ, chủ yếu
trong lĩnh vực giao thông. Tôi nghĩ công an giao thông có nhiều biện
pháp xử lý, không nhất thiết phải dùng cách tấn công trực diện những
người vi phạm, gây nguy hiểm cho chính mình.
Với
tội phạm khác, ngoài việc nâng cao nghiệp vụ cho cán bộ chiến sĩ, có
thể trang bị thêm các công cụ hỗ trợ, thiết bị bảo vệ... Chủ tịch Hồ Chí
Minh đã từng huấn thị công an: "Đối với dân, phải kính trọng lễ phép.
Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo."
Điều
quan trọng nhất - theo tôi - là đừng lẫn dân với địch, lẫn người vi
phạm với tội phạm. Muốn vậy, phải tìm ngọn nguồn của hành động chống đối
để phân loại đối tượng.
Ví dụ: (1)
những tội phạm nghiêm trọng, chống đối quyết liệt; (2) những trường hợp
do bồng bột, thiếu hiểu biết hoặc do tính cách thiên về bạo lực như cô
gái tát cảnh sát trên đường; (3) những người dân mất niềm tin vào việc
đòi công lý hoặc quyền lợi khi tính mạng hoặc tài sản của họ bị xâm phạm
mà không tìm được cách giải quyết, đấu tranh theo kiểu "con giun xéo
lắm cũng quằn".
Mỗi đối tượng và nguyên nhân phải có cách giải quyết riêng.
Ví
dụ, đối với những người dân bị thu hồi đất một cách bất công, họ thấy
thiệt thòi, đau xót, kiện tụng khắp nơi không được thì họ bất đắc dĩ đi
khiếu kiện đông người. Những trường hợp này phải giải quyết tận gốc bằng
chính sách, pháp luật. Còn nếu dùng vũ lực để giải quyết thì đó là cách
giải quyết dở, chứa đựng những nguy cơ tệ hại nhất.
Hoàng Hường (thực hiện)
Nguồn:
No comments:
Post a Comment