Tiếng nói nhân dân về Thủy điện - khủng hoảng dòng sông Mekong và 3 sông Sesan, Srepok và Sekong
Trong hai ngày từ 3 - 4/6 tại Phnom Penh, diễn ra Diễn đàn công
chúng khu vực về Đập Thủy điện trên dòng Mekong và 3 sông Sesan, Srepok
and Sekong (3 dòng sông S) : “Tiếng nói của người dân xuyên biên giới về khủng hoảng sông và tương lai phía trước”.
Đến với diễn đàn có hơn 200 đại biểu đến từ các cộng đồng bị ảnh hưởng,
các tổ chức NGOs ở các lưu vực sông Mekong và 3S river gồm Thái lan,
Việt Nam và Campuchia. Đoàn Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VRN)
đến tham dự và đồng tổ chức diễn đàn gồm 13 thành viên là các thành
viên ban tư vấn, ban điều hành , các thành viên VRN từ các vùng miền và
các nhà báo.
Mục tiêu của diễn đàn là (1) tạo điều kiện cho các mạng lưới và nhóm người dân ở các nước thuộc lưu vực sông Mekong nói lên tiếng nói và quan điểm của mình về các tác động dân sinh, môi trường của các công trình thủy điện ; (2) đón nhận các quan điểm khác nhau về phát triển thủy điện; (3) thúc đẩy các chiến dịch xã hội dân sự ở Campuchia đối với các dự án thủy điện trên 3 dòng sông S.
Trên dòng chính Mekong và các chi lưu trong đó có ba dòng sông S đã có quá nhiều công trình đập thủy điện. Các nước trong khu vực đua nhau làm thủy điện. Bốn đập lớn ở Thượng nguồn Trung Quốc đã xây dựng, hàng loạt dự án thủy điện đang nằm trong quy hoạch ở vùng thượng nguồn này, Việt Nam, Lào và Campuchia đang xây dựng và đưa vào quy hoạch hàng chục dự án dự án. Đập Xayaburi đã được khởi công tháng 11 /2012 được xem như là phát súng đầu tiên của 12 đập tiếp theo đang manh nha xây dựng. Có hơn 20 đập thủy điện đã và đang được xây dựng trên 3 dòng sông S và 26 thủy điện khác cũng đang được nghiên cứu và đưa vào quy hoạch ở trên 3 dòng sông nhánh này.
Mục tiêu của diễn đàn là (1) tạo điều kiện cho các mạng lưới và nhóm người dân ở các nước thuộc lưu vực sông Mekong nói lên tiếng nói và quan điểm của mình về các tác động dân sinh, môi trường của các công trình thủy điện ; (2) đón nhận các quan điểm khác nhau về phát triển thủy điện; (3) thúc đẩy các chiến dịch xã hội dân sự ở Campuchia đối với các dự án thủy điện trên 3 dòng sông S.
Trên dòng chính Mekong và các chi lưu trong đó có ba dòng sông S đã có quá nhiều công trình đập thủy điện. Các nước trong khu vực đua nhau làm thủy điện. Bốn đập lớn ở Thượng nguồn Trung Quốc đã xây dựng, hàng loạt dự án thủy điện đang nằm trong quy hoạch ở vùng thượng nguồn này, Việt Nam, Lào và Campuchia đang xây dựng và đưa vào quy hoạch hàng chục dự án dự án. Đập Xayaburi đã được khởi công tháng 11 /2012 được xem như là phát súng đầu tiên của 12 đập tiếp theo đang manh nha xây dựng. Có hơn 20 đập thủy điện đã và đang được xây dựng trên 3 dòng sông S và 26 thủy điện khác cũng đang được nghiên cứu và đưa vào quy hoạch ở trên 3 dòng sông nhánh này.
Việc xây dựng các đập trên dòng Mekong và trên các chi lưu của nó đã
gây tác động nặng nề đến đời sống xã hội và môi trường ở khu vực. Ngày
đầu tiên của diễn đàn đã mang lại nhiều câu chuyện về tác động của các
thủy điện đối với xã hội, văn hóa, môi trường , sinh thái sông. Đập
thủy điện ở Sông Mun (chi lưu chảy qua địa phận Thái Lan) đã tạo ra
nhiều thay đổi dòng chảy, làm cá tôm ở chi lưu này giảm mạnh làm cho đời
sống của bà con ngư dân và nông nghiệp ở khu vực này gặp hết sức khó
khăn. Hậu quả của thủy điện Sesan và Yali đối với các cộng đồng ở
Campucha cũng không hề nhỏ đối với cộng đồng hạ lưu của sông Sesan ở
Campuchia. Nhiều nhà cửa bị ngập lụt, môi trường nước bị ô nhiễm, gây ra
nhiều bệnh ngoài da cho cộng đồng và trẻ em ở khu vực này. Thủy điện
Xayaburi và hàng loạt thủy điện khác trên dòng chính đang gây ra nhiều
lo ngại về môi trường sông và sinh kế và an ninh lương thực của hàng
triệu người dân ở lưu vực hạ nguồn sông Mekong. Ngoài ra, vấn đề Tái
định cư do thủy điện cũng được bàn luận một cách nghiêm túc ở diễn đàn.
Rất nhiều ý kiến nhân dân cho rằng “Thủy điện không phải là giải pháp
phát triển ở khu vực, và người dân ở lưu vực sông Mekong cần lương thực,
cần cá tôm hơn là cần điện”.
Đến với Diễn đàn, các đại biểu trang bị tinh thần cùng nhau chia sẻ và cùng nhau nỗ lực để tìm kiếm giải pháp giảm thiểu các tác động và ngăn ngừa các nguy cơ. Tham gia làm diễn giải và ngồi ở các panel thảo luận, các thành viên VRN đã cùng chung tiếng nói và thể hiện tinh thần thông cảm và thấu hiểu và kêu gọi các đồng nghiệp, bạn bè kề vai sát cánh cùng tìm hướng giải quyết vấn đề. Các tổ chức nhân dân và xã hội dân sự cần giúp nhau trong việc truyền tải các thông tin về tác động thủy điện hiện có đến công luận, kiến nghị các chính quyền ở các nước liên quan về các giải pháp nhằm ngăn ngừa các rủi ro các dự án sắp tới và cần minh bạch các thông tin về các dự án thủy điện. Ngoài ra, diễn đàn cũng yêu cầu các chủ đầu tư phải thực hiện nghiêm túc các quy định chuẩn mực quốc gia và quốc tế. Họ phải lưu ý các vấn đề tác động (bao gồm cả tác động môi trường và và tác động xã hội) và phải thực hiện các tham vấn cộng đồng theo đúng nghĩa tham vấn cộng đồng trước khi xúc tiến các dự án.
Đến với Diễn đàn, các đại biểu trang bị tinh thần cùng nhau chia sẻ và cùng nhau nỗ lực để tìm kiếm giải pháp giảm thiểu các tác động và ngăn ngừa các nguy cơ. Tham gia làm diễn giải và ngồi ở các panel thảo luận, các thành viên VRN đã cùng chung tiếng nói và thể hiện tinh thần thông cảm và thấu hiểu và kêu gọi các đồng nghiệp, bạn bè kề vai sát cánh cùng tìm hướng giải quyết vấn đề. Các tổ chức nhân dân và xã hội dân sự cần giúp nhau trong việc truyền tải các thông tin về tác động thủy điện hiện có đến công luận, kiến nghị các chính quyền ở các nước liên quan về các giải pháp nhằm ngăn ngừa các rủi ro các dự án sắp tới và cần minh bạch các thông tin về các dự án thủy điện. Ngoài ra, diễn đàn cũng yêu cầu các chủ đầu tư phải thực hiện nghiêm túc các quy định chuẩn mực quốc gia và quốc tế. Họ phải lưu ý các vấn đề tác động (bao gồm cả tác động môi trường và và tác động xã hội) và phải thực hiện các tham vấn cộng đồng theo đúng nghĩa tham vấn cộng đồng trước khi xúc tiến các dự án.
Đại diện VRN – Bà Lâm Thị Thu Sửu kêu gọi sự hợp tác để giảm thiểu tác động do thủy điện và ngăn ngừa các nguy cơ làm khủng hoảng dòng Mekong - Ảnh: VRN
Đoàn VRN tham gia Diễn đàn công chúng khu vực về Đập Thủy điện trên dòng Mekong và 3 sông Sesan, Srepok and Sekong ngày 3/6/2013 tại Phnompenh - Ảnh : VRN
Các đại biểu tham gia diễn đàn đến từ Campuchia, Thái Lan và Việt Nam - Ảnh : VRN
Văn phòng VRN
Nguồn:
No comments:
Post a Comment