Đường đi của một Dự án (Kỳ 2)
CÓ LÁCH LUẬT VÀ PHỚT LỜ QUỐC HỘI
HAY KHÔNG?
Đã có nhiều thông tin, bài báo, văn bản về
Dự án thủy điện Đồng Nai 6 ( sau tách ra Đồng nai 6 và Đồng Nai 6A) xâm hại
vùng lõi khu bảo tồn rừng đặc dụng Vườn Quốc Gia Cát Tiên, ảnh
hưởng khu Ramsar, đe doạ di tích quốc gia và di sản nhân loại. Có nhiều
điều không bình thường trong quá trình làm thủ tục nên đến nay vẫn cứ nhùng
nhằng và ĐTM đang nằm chờ Bộ TN& MT thẩm định. Chúng tôi xin giới thiệu
tóm lượt về Vườn Quốc gia Cát Tiên và chỉ điểm sơ một số mốc thời gian
và sự kiện để những ai quan tâm cùng trao đổi, phân tích thêm.
I. Giới thiệu tóm lượt về Vườn Quốc
gia Cát Tiên:
Vườn quốc gia (VQG) Cát Tiên, đơn vị chủ quản hiện
tại là Tổng
cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, MARD), được thành lập tại
Quyết định số 08/CT ngày 13/01/1992 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là
Chính phủ) nhằm bảo tồn khu rừng tự nhiên có giá trị đa dạng sinh học cao, với
nhiều sinh cảnh rừng khác nhau như rừng thường xanh nguyên sinh và thứ sinh
trên đất thấp ưu thế với các loài cây họ Dầu, họ Đậu, rừng rụng lá nguyên sinh
và thứ sinh với loài tiêu biểu là Bằng lăng (Lagerstroemia calyculata); đất ngập nước với Bàu và các trảng ngập
nước theo mùa gồm các loài đại phong tử, lộc vừng, săng đá xen lẫn lau, lách,
cỏ đế, lau sậy...và nhiều sinh cảnh thực vật thứ sinh khác đặc trưng cho kiểu
rừng miền Đông nam Bộ. VQG Cát Tiên là nơi phân bố của các loài động thực vật
quý hiếm như Gõ đỏ (Afzelia xylocarpa),
Cẩm lai (Dalbergia), Dáng hương (Pterocarpus
macrocarpus), các loài cây họ Dầu...; Voi Châu á (Elephas maximus), Tê giác một sừng (Rhinoceros sondaicus annamiticus), Bò tót (Boss gaurus) Chà vá chân đen (Pygathrix
nigripes), Vượn đen má hung (Hylobates
gabriellae), Cá sấu nước ngọt (Crocodylus
siamensis)...là những loài được cảnh báo có nguy cơ bị đe dọa, tuyệt chủng
ở Việt Nam và trên Thế giới.
Ngoài các nguồn tài nguyên đặc trưng cho kiểu rừng
miền Đông Nam bộ, VQG Cát Tiên còn có các giá trị về văn hóa-lịch sử, mà nổi
bật là di chỉ Văn hóa khảo cổ học Cát Tiên và căn cứ địa cách mạng chiến khu D,
là điểm thu hút ngày càng đông khách du lịch trong nước và nhiều nước trên Thế
giới đến tham quan, du lịch.
Với những đặc trưng về địa lý, cảnh quan
thiên nhiên và các giá trị về đa dạng sinh học, các nguồn gien động, thực vật
quý hiếm và đặc hữu của Việt Nam, toàn cầu, ngày 10/11/2001, tổ chức UNESCO/MAB
đã công nhận VQG Cát Tiên là Khu dự trữ sinh quyển thứ 411 của Thế giới, một
mắt xích quan trọng trong hệ thống khu dự trữ sinh quyển toàn cầu. Ngày
04/8/2005 Ban thư ký Công ước Ramsar công nhận vùng đất ngập nước Bàu Sấu là
Khu Ramsar thứ 1.499 của Thế giới và thứ 2 của Việt Nam. Từ khi thành lập với
sự quan tâm của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, UBND các
tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Phước đã đầu tư từ nguồn vốn của Nhà nước, tài
trợ của các tổ chức quốc tế, VQG Cát Tiên đã đạt được kết quả tốt về bảo vệ
rừng, bảo tồn giá trị đa dạng sinh học các sinh cảnh rừng cây họ Dầu và hệ sinh
thái đất ngập nước độc đáo cũng như các giá trị văn hoá lịch sử hiện hữu. Bên
cạnh đó còn thực hiện tốt các hoạt động nghiên cứu, tuyên truyền giáo dục về
bảo tồn, khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, góp phần cùng chính
quyền địa phương phát triển đời sống người dân vùng ven.
Để thực
hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước ta, nghi quyết của Bộ chính trị
và nghị quyết của Quốc hội về bảo vệ môi trường của đất nước trong
thời kỳ mới. Để bảo vệ và phát triển bền vững VQG Cát Tiên tương xứng với
tiềm năng và lợi thế vốn có của nó trong thời kỳ công nghiệp hoá và hiện đại
hóa đất nước, Vườn quốc gia Cát Tiên đã được Bộ trưởng Bộ NN-PTNT phê
duyệt “Quy hoạch bảo tồn và phát triển bền vững Vườn quốc gia Cát Tiên giai
đoạn 2010 - 2020” (tổng số vốn đầu tư là 239,365 tỷ đồng
trong đó giai đoạn 2011-2015 là 130,511 tỷ đồng và giai đoạn 2016-2020
là 108,855 tỷ đồng) tại quyết định số 1535/QĐ-BN-TCLN ngày 11 tháng 07
năm 2011 nhằm đáp ứng các yêu cầu hiện nay và thời gian tới trong hoạt động
quản lý, phát triển lâm nghiệp bền vững VQG Cát Tiên cũng như hỗ trợ
cộng đồng vùng đệm ổn định kinh tế.
Theo QĐ 1535 thì Mục tiêu tổng
quát của VQG Cát Tiên là Bảo
tồn được các hệ sinh thái đặc trưng cho khu vực Đông Nam bộ, đặc biệt là hệ
sinh thái rừng nguyên sinh và thứ sinh đất
thấp ưu thế với loài cây họ Dầu (Dipterocarpaceae),
họ Đậu (Fabaceae) và họ Tử vi (Lythraceae); hệ sinh thái đất ngập nước
với các bàu đầm ngập nước theo mùa; các loài thực vật, động vật quý
hiếm, đặc biệt là các loài thú lớn đang bị đe dọa ở Việt Nam và trên toàn cầu.
Sử dụng bền vững các tiềm năng về đa dạng sinh học, cảnh quan, môi trường rừng
và cơ sở hạ tầng của VQG phục vụ phòng hộ, bảo vệ môi trường, nghiên cứu khoa
học, tuyên truyền giáo dục và phát triển du lịch sinh thái và 5 mục tiêu cụ
thể trong đó có mục tiêu ưu tiên đầu tiên là: 1) Bảo vệ nguyên vẹn
các hệ sinh thái rừng mưa mùa nhiệt đới tiêu biểu: rừng kín thường
xanh, rừng nửa rụng lá, rừng hỗn giao gỗ-lồ ô, rừng lồ ô thuần
loại, và hệ sinh thái đất ngập nước (ven sông và khu Ramsar Bàu
Sấu-di sản thiên nhiên đang trình duyệt).
Gần đây nhất, Danh lam Thắng cảnh Vườn
Quốc gia Cát Tiên (tỉnh Đồng Nai, tỉnh Lâm Đồng, tỉnh Bình Phước) được cộng
nhận xếp hạng Di tích quốc gia đạc biệt theo Quyết định Số
1419/QĐ-TTg ngày 27 tháng 09 năm 2012 của Thủ tướng chính phủ..
II. Điểm một số mốc
thời gian và sự kiện quan trọng liên quan đến dự án thuỷ điện Đồng Nai 6
và 6A :
1, Từ năm 2001, Công ty Tư vấn xây dựng Điện 2 đã
tiến hành lập “Báo cáo quy hoạch bậc thang thuỷ điện sông Đồng Nai – năm 2001”
trong đó Công trình thuỷ điện Đồng Nai 6 có công suất lắp máy 180MW và đã được
Thủ Tướng Chính Phủ phê duyệt tại Công văn số: 1483/CP-CN ngày 19/11/2002.
Theo Quy họach này,
tổng diện tích đất ngập tự nhiên của lòng hồ Đồng Nai 6 ứng với MNDBT 205.0 m
là 1.954 ha, trong đó huyện ĐakR’lap, tỉnh Đăk Nông ngập 285 ha, huyện Bù Đăng,
tỉnh Bình Phước ngập 937 ha và huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng ngập 732 ha (rừng
gỗ, tre, cây bụi 705ha, đất nông nghiệp 25 ha, thổ cư 1.8ha). Đó là chưa tính
phần đường dây và công trình phụ trợ.
2, Ngày 29/6/2006,
Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 66/2006/NQ-QH11, có hiệu lực từ 01/10/2006.
Theo NQ này, Dự án đầu tư sử dụng đất có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất
rừng phòng hộ đầu nguồn từ hai trăm ha
trở lên là dự án, công trình quan trọng quốc gia và phải trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư.
3, Giữa năm 2007, XN
tư doanh Đức Long ( Gia Lai) đăng ký với tỉnh Lâm Đồng đầu tư DA Thủy điện Đồng
Nai 6.
4, Ngày 18/7/2007,
Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 110/2007/QĐ-TTg, Phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc
gia giai đoạn 2006 - 2015 có xét đến năm 2025 (gọi tắt là Quy hoạch điện VI). Trong Quy họach này hòan tòan không có Thủy
điện Đồng Nai 6.
5, Tuy nhiên, từ
tháng 10 đến tháng 12/2007, Công ty Tư vấn xây dựng Điện 1 (nay là Công ty Cổ
phần Tư vấn xây dựng Điện 1 hay gọi tắt là PECC1) được thuê tiến hành nghiên
cứu sơ bộ và lập Báo cáo cơ hội đầu tư để Đức Long Gia Lai xem xét, tiến hành
các thủ tục cho các bước nghiên cứu tiếp theo.
6, Ngày 20/5/2008, Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức
Long Gia Lai ký Hợp đồng số
57/2008/HĐTV-TĐĐLGL với PECC1 và từ cuối tháng 5/2008, PECC1 đã triển khai các
công tác, thiết kế, lập Báo cáo đầu tư dự án thuỷ điện Đồng Nai 6.
Nhận xét:
6.1.
Như vậy, Đức Long Gia
Lai đã ký và triển khai Hợp đồng nói trên trước khi có VB trả lời của VP Chính
phủ và đương nhiên chưa có "hướng dẫn" của Bộ Công thương.
6.2. PECC1 được đặt hàng: Qui mô
các phương án được xem xét trên cơ sở Diện
tích chiếm đất của công trình chính + công trình tạm + hồ chứa nhỏ hơn 200ha. Họ
đã khảo sát 35 km sông Đồng Nai ( dưới ĐN 5,
lập nhiều phương án chia tách và chỉ quan tâm sao cho diện tích chiếm
đất của từng DA < 200 ha. Khi đó không phải trình Quốc hội xem xét.
7, Trên cơ sở Báo cáo
cơ hội đầu tư do PECC1 lập tháng 12/2007, Tập đoàn Đức Long đã báo cáo Chính
phủ và Bộ Công Thương (Công văn số 433/BC-DLGL ngày 20/5/2008). Sau khi xem xét, VP Chính phủ có văn bản số
4621/VPCP-KTN ngày 14/7/2008 do phó Văn phòng Văn Trọng Lý ký: " Bộ Công Thương hướng dẫn Công ty cổ phần
Tập đoàn Đức Long Gia Lai lập hồ sơ dự án thủy điện Đồng Nai 6 theo quy định
hiện hành, trình Bộ Công Thương thẩm định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét,
bổ sung vào quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia.".
Chưa rõ Bộ Công thương
hướng dẫn như thế nào và ngày 07/11/2008, Cty CP tập đòan ĐLGL làm Tờ trình gửi 03 tỉnh xin chuyển đổi hệ sinh thái và
diện tích đất rừng để thực hiện đầu tư xây dựng Công trình thủy điện Đồng Nai 6
và ĐồngNai 6A.
8, Ngày 01/12/2008, Chủ tịch tỉnh Bình Phước-Trương Tấn Thiệu ký VB
số 3685/UBND-SX, chấp thuận đề nghị: " xin chuyển đổi hệ sinh thái và diện
tích đất rừng để thực hiện đầu tư xây dựng Công trình thủy điện ĐồngNai
6A" ( tại Tờ trình số 828/TT-DLGL ngày 07/11/2008). Chủ tịch tỉnh BP chỉ
đạo:
"
2. Giao Sở NN& PTNT chủ trì phối hợp với Sở Công thương, Sở TN & MT;
UBND huyện Bù Đăng, hướng dẫn Ban QLRPH
ĐồngNai và TĐĐL Gia Lai trình tự, thủ tục chuyển đổi đất lâm nghiệp sang xây
dựng công trình thủy điện nói trên và các bước tiếp theo đúng quy định hiện
hành./."
9, Ngày 02/12/2008, Phó chủ tịch tỉnh Đăk Nông- Trần Phương ký VB
số: 2857/UB-CN ( phúc đáp Tờ trình số: 827/TT-DLGL ngày 07/11/2008 của Cty CP
tập đòan ĐLGL), UBND tỉnh Đăk Nông có ý kiến như sau:
"1. …
Vì lẽ trên, UBND tỉnh Đăk Nông đồng ý về mặt nguyên tắc việc chuyển
đổi tòan bộ diện tích đất rừng bị ảnh hưởng theo đề nghị của Cty CP tập đòan
ĐLGL để đầu tư hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng nai 6A khi được Thủ tướng
Chính phủ cho phép đầu tư.
2. Sau
khi được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương dự án, UBND tỉnh Đăk Nông sẽ
chỉ đạo các Sở, Ngành chức năng có liên quan, trong phạm vi thẩm quyền phối
hợp chặt chẽ với Cty CPTĐĐLGL triển khai khẩn trương các thủ tục chuyển đổi đất
rừng và các thủ tục pháp lý cần thiết khác để sớm đủ cơ sở thi công xây dựng dự
án theo đúng các quy định hiện hành của Nhà nước."
Văn bản này cũng đã gửi ra VP Chính phủ để
Báo cáo.
10, Ngày 03/12/2008, Chủ tịch tỉnh Lâm
Đồng- Hùynh Đức Hòa ký VB số 8829/UBND chấp thuận đề nghị: " xin chuyển
đổi hệ sinh thái và diện tích đất rừng để thực hiện đầu tư xây dựng Công trình
thủy điện Đồng Nai 6 và ĐồngNai 6A" ( tại Tờ trình số: 829/TT-DLGL ngày
07/11/2008 của Cty CP tập đòan ĐLGL). Trích:
"
Giao Sở NN& PTNT chủ trì, phối hợp với Sở Công thương, TN & MT; UBND
huyện Cát Tiên, Vuờn Quốc Gia Cát Tiên, hướng dẫn TĐĐL Gia Lai trình tự, thủ
tục chuyển đổi đất lâm nghiệp sang xây dựng công trình thủy điện và các bước
tiếp theo đúng quy định hiện hành./.
11, Ngày
14/10/2009, thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Hữu Hào đã ký Quyết định số:
5117/QĐ-BCT, Phê duyệt điều chỉnh, bổ
sung Quy họach bậc thang thủy điện sông Đồng Nai: "
Điều chỉnh DATĐ ĐN 6 -180MW thành các DA là TĐ ĐN 6-135MW và TĐĐN 6A ( 106MW).
Tại " Điều 3- Các vấn đề cần
lưu ý trong trong các giai đọan nghiên cứu tiếp theo về đầu tư xây dựng công
trình:
- Bổ sung điều tra,
khảo sát các điều kiện tự nhiên ( địa hình, địa chất, khí tượng - thủy văn, dân
sinh, kinh tế - xã hội…) trong khu vực. Trong đó, đối với các thủy điện Đồng
Nai 6 và Đồng nai 6A, cần đặc biệt lưu ý điều tra khảo sát ảnh hưởng đối với
Vườn Quốc gia Cát Tiên;
-…" Riêng đối với
các dự án thủy điện ĐN 6 và ĐN 6A, cần
đánh giá chi tiết và đề xuất các biện pháp khả thi nhằm đảm bảo giảm tối đa
ảnh hưởng tiêu cực đối với VQG Cát Tiên".
Nhận xét:
11.1. Tại Phụ lục: Điều chỉnh, bổ sung Quy họach
bậc thang thủy điện trên sông Đồng Nai ( Kèm theo QĐ 5117/QĐ-BCT nói trên),
phần tọa độ vị trí của 7 Dự án đều sai
căn bản: kinh độ và vĩ độ không có ghi hướng đông; tây; nam; bắc- tiếng Anh
là E; W; S; N.
11.2. Phần Nơi nhận: Hòan tòan không có gửi lên
Thủ Tướng, người ký Quyết định bị điều chỉnh, để biết hay Báo cáo. Vậy có đúng
thẩm quyền và nguyên tắc hành chính hay không?
11.3. Quyết định này điều chỉnh bổ sung một Văn
bản của cấp trên đã hết hiệu lực (VB số : 1483/CP-CN ngày 19/11/2002 của Thủ
tướng đã được thay thế bởi Quyết định số 110/2007/QĐ-TTg ngày 18/7/2007 phê
duyệt Quy họach điện VI) thì phải hiểu là ở Việt Nam có 2 cấp hệ thống Quy
họach điện song song?
Theo
nguyên tắc, và chỉ đạo tại văn bản số 4621/VPCP-KTN ngày 14/7/2008 của VP Chính
phủ, Bộ Công thương chỉ có quyền thẩm định, trình Thủ tướng điều chỉnh, bổ sung
vào Quy họach do Thủ tướng đã duyệt mà thôi. Vậy tính pháp lý QĐ 5117/QĐ-BCT
nói trên có phù hợp hay không? Nó được
ban hành theo ý chí của ai và hợp thức vấn đề gì?
12, Ngày 19/6/2010, Quốc hội đã thông qua
Nghị quyết số 49/2010/NQ-QH12 về dự án,
công trình quan trọng quốc gia trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư,
có hiệu lực từ 01/08/2010. Theo NQ
này, " Dự án, công trình sử dụng đất có yêu cầu
chuyển mục đích sử dụng đất vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, khu bảo vệ
cảnh quan, khu rừng nghiên cứu, thực nghiệm khoa học từ 50 hécta (ha) trở lên;
rừng phòng hộ đầu nguồn từ 50 hécta (ha) trở lên;" là công trình quan trọng quốc gia đầu tư tại
Việt Nam trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư.
13, Tháng 9/2010, Viện quy hoạch Thuỷ lợi
miền Nam (Số 271/3, Đường An Dương Vương, Phường 3, Quận 5, TP. Hồ Chí Minh)
được thuê lập 02 Báo cáo đánh giá tác động môi trường và nộp Bộ TN& MT
trình duyệt ( Chủ nhiệm phụ trách chung là Kỹ sư chính-Nguyễn Tất Đạt cùng 23
thành viên là chuyên gia của nhiều ngành khác nhau).
Nhận xét: Vì 2 cái ĐTM này đã bị các nhà khoa học chân chính, báo chí
dư luận phanh phui nhiều rồi,
chỉ xin lưu ý là: Viện QHTL miền Nam là đơn vị tư vấn rất lớn nhưng khi
lập ĐTM cố tình quên viện dẫn Nghị quyết số 49/2010/NQ-QH12 nói trên. Họ còn
viện dẫn sai NQ 66/2006/NQ-QH11 ( trích tr. 9-Tập 1 Báo cáo đánh giá tác động môi trường: "- Nghị quyết 66/2007/NQ-QH11 về dự
án, công trình quan trọng quốc gia trình quốc hội quyết định chủ trương đầu tư".
Điều ngạc nhiên là phần viện dẫn sai nói trên
thấy tái lặp lại trong 02 ĐTM làm lại lần hai do Viện MT& TN-ĐHQG T.P HCM
lập thuê ( đều ở trang 6-BC ĐTM thủy điện ĐN6; ĐN 6A). Vậy ai cắt dán của ai?
Lẽ ra ngay từ lúc này, Đơn vị tư vấn và Chủ
đầu tư đều biết rõ Dự án phải được Quốc hội quyết định chấp thuận chủ trương
đầu tư mới triển khai tiếp. Thế nhưng Chủ đầu tư coi như không biết Nghị quyết
số: 49/2010/NQ-QH12 của Quốc hội, ráo
riết tiếp tục chạy Dự án, thuê Viện
MT& TN-ĐHQG T.P HCM làm lại 02 ĐTM, với ý đồ đặt Quốc hội vào chuyện đã
rồi.
14,
Ngày 18/4/2011, Phó GĐ Sở NN
& PTNT tỉnh Bình Phước-Trần Văn Lộc ký Quyết định phê duyệt kết quả kiểm
tra tài nguyên rừng số 343/QĐ-SNN, theo QĐ này thì: "1. Quy mô kiểm kê:
- Tổng diện tích tự nhiên: 91,42 ha…
- Đối tượng: Thuộc quy họach rừng phòng hộ
rất xung yếu theo quy họach 3 lọai rừng được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định
số 11/2007/QĐ-UBND ngày 19/3/2007.
2. Các chỉ tiêu đặc trưng cho cấu trúc
rừng: ( Mục này chỉ có các chỉ tiêu bình quân chứ
không tính cụ thể khối lượng gỗ và cây lồ ô)."
15, Ngày 20/5/2011, Sở NN và PTNT Đăk Nông
chủ trì kiểm tra " Báo cáo số 46/BC-TT ngày 09/5/2011 của Cty TNHH Đức
Thịnh về kết quả kiểm kê rừng và đất lâm nghiệp khu vực xây dựng Dự án thủy
điện Đồng Nai 6A-Tiểu khu 1606, 1607, 1608-thuộc địa bàn xã Đăk Sin, huyện Đắk
R'Lấp, tỉnh Đăk Nông, kèm theo bản đồ và các văn bản liên quan".
Kết luận: Công trình đạt yêu cầu.
+ Tổng điện tích tự nhiên: 32,644 ha.
( Không có số liệu tổng hợp khối lượng gỗ
và lồ ô).
16, Ngày 13/6/2011, Phó GĐ Sở NN và PTNT
tỉnh Lâm Đồng-Lê Văn Minh ký 02 Văn bản thẩm định hiện trạng tài nguyên rừng
trên diện tích Công ty CP tập đòan Đức Long Gai Lai xin thuê đất để xây dụng
công trình thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A ( số 1141/TĐ-SNN và 1142/TĐ-SNN
cùng ngày 13/6/2011:
+ Tổng trữ lượng gỗ: 14.345 m3.
+ Tổng số lồ ô: 430.004 cây.
Trong cả hai văn bản trên đều ghi rõ tại
mục 6:
" 6. Một số nội dung cần lưu ý:
Do diện tích đất lâm nghiệp xin thuê, xin
CMĐSDĐ chủ yếu là rừng đặc dụng (hiện do VQG Cát Tiên quản lý), nên Công ty cổ
phần tập đòan Đức Long Gia Lai phải lập thủ tục trình Quốc hội quyết định chủ
trương đầu tư theo Nghị quyết số 49/2010/QH12 ngày 19/6/2010 của Quốc hội nước
CHXHCNVN về dự án, công trình quan trọng Quốc gia trình Quốc hội quyết định chủ
trương đầu tư.
Sau khi có Quyết định chủ trương đầu tư của
Quốc hội, Công ty cổ phần tập đòan Đức Long Gia Lai tổ chức lập báo cáo đánh
giá tác động môi trường đối với diện tích xin thuê và CMĐSDĐ để xây dựng công
trình thủy điện Đồng Nai 6 trình cấp thẩm quyền phê duyệt.
Công ty CP TĐĐLGL phải tổ chức lập hồ sơ
thiết kế khai thác tận thu lâm sản trình cấp thẩm quyền phê duyệt và cấp phép
khai thác tận dụng lâm sản sau khi hòan thành các thủ tục thuê đất, CMĐSDĐ theo
quy định hiện hành.
…
Văn bản thẩm định làm cơ sở để Công ty CP
tập đòan Đức Long Gia Lai lập thủ tục trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu
tư, xây dựng quy họach sử dụng đất và lập hồ sơ xin thuê đất, chuyển mục đích
sử dụng đất để xây dựng nhà máy thủy điện Đồng Nai 6 theo quy định hiện
hành".
Nhận xét mục 14; 15 và 16: Các Sở
NN và PTNT của 3 tỉnh bị 2 dự án chiếm đất rừng phải kiểm kê theo chỉ
đạo cấp trên. Riêng sở NN & PTNT
tỉnh Lâm Đồng đã lưu ý rất rõ ràng trình tự tất yếu theo Luật pháp và Nghị
quyết Quốc hội. Điều này là hiển nhiên và bất cứ ai quản lý rừng; làm Dự án
có chiếm đất rừng đều phải biết trước nhất. Tất cả các VB của 03 tỉnh phúc đáp Công
văn, Tờ trình của Công ty CP tập đòan ĐLGL, chỉ là chấp thuận về chủ trương,
làm cơ sở để chủ đầu tư trình Quốc hội quyết định. Thế nhưng chủ đầu tư luôn
viện dẫn các văn bản đó theo hướng: các tỉnh có Dự án đều đồng thuận, nhất trí cho
xây dựng.
17, Ngày 20/6/2011, Thứ trưởng Bộ NN& PTNT-Hứa Đức Nhị ký
VB số 1741/BNN-TCLN, " V/v phê duyệt
điều chỉnh quy hoạch Vườn quốc gia Cát Tiên để triển khai xây dựng nhà máy thủy
điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A".
Mục I và II là thống kê hiện trạng điện
tích rừng sẽ giao cho Thủy điện ĐN 6 và ĐN 6A, mục III:
" III. MỘT SỐ ĐÁNH GIÁ BƯỚC ĐẦU VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA HAI DỰ ÁN
THỦY ĐIỆN ĐẾN VƯỜN QUỐC GIA CÁT TIÊN
1. Chủ đầu tư hiện chưa báo cáo đánh giá tác động Môi trường theo
quy định hiện hành, chưa xác định rõ các biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của
việc xây dựng công trình đến bảo tồn cảnh quan thiên nhiên, đa dạng sinh học và
kế hoạch trồng lại rừng theo quy định.
2. Việc xây dựng công trình thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A
theo quy mô trình bày trên đây về cơ bản là phù hợp với quy hoạch phát triển
nguồn điện quốc gia, đáp ứng nhu cầu thiết yếu đối với sự phát triển của đất
nước. Hai công trình thủy điện này là kiểu nhà máy sau đập dâng, hồ chứa nhỏ,
dung tích làm việc hồ của thủy điện Đồng Nai 6 là 15 triệu m3, của thủy điện
Đồng Nai 6A là 9 triệu m3, ít gây gián đoạn dòng chảy cho hạ lưu. Việc xây dựng
hai công trình này tuy có ảnh hưởng đến tài nguyên rừng, đa dạng sinh học trong
Vườn quốc gia Cát Tiên và Ban quản lý rừng phòng hộ Nam Cát Tiên nhưng ít ảnh
hưởng trực tiếp đến khu vực bảo tồn loài Tê giác và sinh cảnh Bầu sấu của Vườn
quốc gia Cát Tiên (cách khu vực hoạt động của loài Tê giác 07 km đến 11 km,
cách khu vực Bầu sấu 25 km), các mục
tiêu cơ bản của Vườn này vẫn được đảm bảo do diện tích chuyển mục đích không
lớn và kéo dài theo dải hẹp dọc sông Đồng Nai là ranh giới ngoài của Vườn.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét và chỉ đạo."
Nhận xét: Văn
bản này rất lập lờ, mâu thuẫn, trích yếu thì ghi là "phê duyệt điều chỉnh quy hoạch Vườn quốc gia Cát Tiên để
triển khai xây dựng nhà máy thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A", nhưng tòan VB không có một dòng nói về điều chỉnh quy họach
nào đó. Tại mục III, điểm 1. Khẳng định "
Chủ đầu tư hiện chưa
báo cáo đánh giá tác động Môi trường theo quy định hiện hành, chưa xác định rõ
các biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng của việc xây dựng công trình đến bảo tồn
cảnh quan thiên nhiên, đa dạng sinh học và kế hoạch trồng lại rừng theo quy
định" thì ngay điểm 2.
Tiếp đó đã khẳng định "các
mục tiêu cơ bản của Vườn này vẫn được đảm bảo"? Là Bộ chủ quản chuyên sâu nhưng VB này hòan
tòan không tham mưu đề ra được hướng giải quyết mà chỉ báo cáo sơ sơ, chuyền
trách nhiệm cho Thủ tướng xem xét chỉ đạo!?
17, Tiếp đó, ngày 11/7/2011, Thứ
trưởng Bộ NN& PTNT-Hứa Đức Nhị ký Quyết định số 1535/QĐ-BNN-TCLN, " V/v phê duyệt Quy hoạch bảo
tồn và phát triển bền vững Vườn quốc gia Cát Tiên gia đọan 2010-2020."
Nhận xét: Quyết định này là phê duyệt quy
họach với rất nhiều khu vực có tọa độ, diện tích cụ thể như không nhắc tới Bản
đồ hoặc bản vẽ nào đính kèm, là phần phụ lục không thể tách rời Quyết định. VB
gồm 06 trang A4 nhưng không có bất cứ
dòng nào nhắc đến hai Dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A ( mà được viện
dẫn nhiều lần).
18. Ngay sau đó, ngày
21/7/2011, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký Quyết định số: 1208/QĐ-TTg, Phê duyệt Quy họach phát triển điện lực quốc
gia giai đọan 2011-2020 có xét đến năm 2030.
Trong Phụ lục I đã có:
- Thủy điện Đồng Nai 6 vận hành vào năm
2015.
- Thủy điện Đồng Nai 6A vận hành vào năm 2016.
19, Ngày 31/8/2011, Phó Thủ tướng Hòang
Trung Hải ký Văn bản số 45/TTg-KTN, V/v
chuyển mục đích sử dụng rừng khu vực Cát Tiên sang xây dựng Dự án thủy điện
Đồng Nai 6 và ĐồngNai 6A.
Văn bản này xét Công văn 1741/BNN-TCLN
ngày 20/6/2011 của Bộ NN& PTNT ( mục 17 nói trên), Thủ tướng Chính phủ có ý
kiến như sau:
" 1. Bộ NN và PTNT chủ trì phối hợp
với Bộ TN&MT, Bộ Công thương, UBND các tỉnh: Đắk Nông, Lâm Đồng, Bình Phước
và Chủ đầu tư:
- Luận chứng chi tiết diện tích rừng và đất
cần phải chuyển mục đích sử dụng để thực hiện Dự án thủy điện ĐN 6 và ĐN 6A,
bao gồm điện tích vùng ngập lòng hồ, diện tích xây dựng đập, nhà máy thủy điện
và các công trình phụ trợ.
…
-
Trường hợp diện tích rừng và đất cần cho dự án có thể chuyển mục đích sử dụng
mà ảnh hưởng tới tiêu chí, mục tiêu và nội dung xác lập Vườn Quốc gia Cát Tiên
và Khu rừng phòng hộ Nam Cát Tiên, thì dừngxây dựng Dự án và thông báo cho chủ
đầu tư biết."
Từ đây, hàng lọat cá nhân, tổ chức khoa học, chính
quyền địa phương có ảnh hưởng, báo chí, hội nghị hội thảo xoay quanh Báo cáo
ĐTM do chủ đầu tư thuê Viện MT& TN-ĐHQG T.P HCM lập lại lần thứ hai.
Điều đáng buồn là đơn vị tư vấn này cố tình quên viện
dẫn trong phần " 2.1. Các văn bản
pháp luật của Việt Nam để lập báo cáo ĐTM" văn bản quan trọng nhất:
Nghị quyết số 49/2010/QH12 ngày
19/6/2010 của Quốc hội nước CHXHCNVN về dự án, công trình quan trọng Quốc
gia trình Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư. Họ chỉ viện dẫn Nghị quyết số
66/2006/NQ-QH11( nhưng sai năm là 2007 y như trong 2 cuốn ĐTM của Viện QHTL
miền Nam đã bị bác bỏ- xem trang 6).
Chính vì vậy, Viện MT & TN Đại học Quốc gia T.P
HCM đều khẳng định trong 2 ĐTM là ( trích):
Dự
án thủy điện Đồng Nai 6 là dự án mới, thuộc công trình cấp II, dự án nhóm A, do đơn vị tư nhân Công ty Cổ
phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai làm chủ đầu tư. Chủ đầu tư phê duyệt dự án đầu
tư và quyết định đầu tư trên cơ sở kết quả thẩm định và phê duyệt thiết kế cơ
sở của Bộ Công Thương." (
trang 1).
" 1.2. Cơ
quan có thẩm quyền phê duyệt dự án đầu tư (hoặc tài liệu tương đương)
Dự án thủy điện Đồng Nai 6A là dự án mới, thuộc công trình cấp
II, dự án nhóm A, do đơn vị tư nhân Công ty Cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai
làm chủ đầu tư. Chủ đầu tư phê duyệt dự án đầu tư và quyết định đầu tư trên cơ
sở kết quả thẩm định và phê duyệt thiết kế cơ sở của Bộ Công Thương." ( trang 2).
Nhận xét: Nếu đơn vị tư vấn nói không biết Dự án này phải trình và
được Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư mới làm tiếp, là dạng không có tầm,
gà mờ ăn quẩn.
Nếu biết là DA phải theo trình tự trong NQ
49/2010/NQ-QH12 ngày 19/6/2010 mà vẫn phớt lờ thì là vô lương tâm. Biết là trái
Luật mà vẫn nhắm mắt tư vấn, chạy chọt lách Luật. Hoặc là họ quá coi thường qua
mặt, hoặc là quá "quen thân" Hội đồng thẩm định ĐTM của Bộ?
Dự án
của DN tư nhân, tự họ phê duyệt Dự án đầu tư, tự họ ra Quyết định đầu tư, giao
cho một Công ty con trong tập đòan thực hiện. Chỉ cần có Quyết định phê duyệt ĐTM của Bộ TN& MT là coi như mọi chuyện đã
rồi.
Đa số các nhà khoa học chân chính trong và ngòai nước,
báo chí và Chính quyền, đại biểu Quốc hội một số tỉnh lân cận cùng dư luận cộng
đồng đều cho rằng hai Dự án thủy điện ĐN6 và ĐN 6A này vi phạm pháp luật và các
Công ước Quốc tế mà Việt Nam đã ký; các báo cáo ĐTM này dù đơn vị khác làm lại
hòan tòan vẫn còn nhiều bất cập, không khả thi, trong khi khả năng gây tác hại
rất lớn tới VQG Cát Tiên và các tỉnh hạ lưu nếu triển khai dự án. Do đó cần
lọai bỏ các thủy điện từ phía dưới TĐ ĐN 5 mà xâm phạm vùng lõi Vườn Quốc gia
Cát Tiên.
Trong 2 báo cáo ĐTM nói trên ( dày gần 400 trang/cuốn),
trên 80% là tóm tắt, viện dẫn, cắt dán các bảng biểu, thông số, mô tả cây, con...
( cuốn ĐTM ĐN 6A dày 389 trang thì 13 trang là mục lục; danh mục; 13 trang là
tóm tắt…).
Các kiến thức căn bản về trắc địa ( rất nhiều bảng tọa
độ nhầm lẫn lung tung), về các đơn vị thông số; việc áp đặt kết quả nghiên cứu
2 mỏ đá XD ở Đồng Nai và Bình Dương đánh giá bụi và tác động nổ mìn là rất
khiên cưỡng ( người có chút chuyên môn coi là ngớ ngẩn); một số giải pháp bảo
vệ và giảm thiểu tác động môi trường đưa ra được giới chuyên môn đánh giá là
" không tưởng".
20, Ngày 12/9/2011, Phó GĐ Trung tâm Bảo tồn và Phát
triển Tài nguyên Nước ký Thư đề nghị số 01/09/2011/WARECOD gửi tới Quốc hội,
Chính phủ và các Hội đồng, UB khoa học, các Bộ, ngành có liên quan Kiến nghị
của các nhà khoa học:
"- Yêu cầu chủ đầu tư cần tiến hành
đánh giá lại tòan diện những tác động môi trường, xã hội của 2 dự án thủy điện
Đồng Nai 6 và 6A. Đồng thời xây dựng và hòan thiện chương trình quản lý môi
trường với các giải pháp giảm thiểu hợp lý, khả thi, cụ thể và cần công khai
cho công chúng, các bên liên quan và cộng đồng được biết.
- Dừng lại các họat động cấp giấy phép đầu
tư xây dựng cho 2 dự án này và chỉ xem xét đến việc cho phép tiếp tục triển
khai hay không 2 dự án thủy điện Đồng nai 6 và 6A sau khi có kết quả thực hiện
các yêu cầu nêu trên."
21, Ngày 08/11/2011, Phó GĐ Sở TN& MT tỉnh Đồng
Nai đã ký Báo cáo số 356/BC-STNMT ( thay Biên bản) Kết quả hội thảo khoa học về
tác động môi trường của dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A đối với vùng
hạ lưu trên địa bản tỉnh Đồng Nai. Báo cáo tổng hợp 03 tác động tích cực và 06
tác động tiêu cực của 2 Dự án này. Trong phần nhận xét và kiến nghị có đọan:
" 3,Nhận xét và kiến nghị.
b. Dự án ĐN6 và ĐN6A khi triển khai có
những tác động tích cực nhất định nhưng tác động tiêu cực là rất lớn, có thể
đánh đổi nhiều thiệt hại chưa thể lường hết được; vì thế, Sở TN&MT kiến
nghị UBND tỉnh đề nghị Chính phủ và các Bộ ngành có liên quan chưa nên quyết định đầu tư dự án; chỉ đạo
đánh giá lại tòan diện, đầy đủ và chi tiết các tác động, để đưa ra các biện
pháp khả thi nhằm giảm thiểu tối đa các tác động tiêu cực, làm cơ sở xem xét,
cân nhắc việc quyết định đầu tư dự án."
22, Ngày 26/12/2011, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký Quyết
định số : 2449/QĐ-TTg : Quyết định thành
lập Ban chỉ đạo Nhà nước về Quy họach phát triển điện lực Quốc gia.
Theo đó: 1, Trưởng ban: Phó Thủ tướng Hòang Trung Hải
2, Phó Trưởng ban: Bộ trưởng Bộ Công
Thương
3, Các ủy viên gồm…
23, Ngày 07/01/2012, Bộ NN và PTNT chủ trì cuộc họp
tại Văn phòng Sở NN & PTNT tỉnh Đắk Nông thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng CP
tại văn bản số 45/TTg-KTN ngày 31/8/2011 ( mục 19 nói trên). Thành phần gồm đại
diện các Bộ; Tổng cục; Vụ; UBND các tỉnh; Chủ đầu tư và các đơn vị tư vấn,
thiết kế.
Cuộc họp này do ông Hà Công Tuấn-Phó Tổng cục
trưởng-Phụ trách Tổng cục Lâm nghiệp làm chủ tọa. Thời gian chỉ trong 01 buổi
sáng.
Lưu ý trong Biên bản cuộc họp có 09 chữ ký của dại
diện các bên tham dự đã ghi rõ ý kiến của đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường-
Bà Trần Thị Hương Giang-Cục Quy họach đất đai, Tổng cục quản lý đất đai:
"-
Nếu công trình thuộc tiêu chí phải trình Quốc hội thì đề nghị thực hiện theo
các quy định tại Nghị quyết 49/QH."
Trong ý kiến kết luận của ông Hà Công Tuấn:
" 4. Đề nghị:
-….
-Đề nghị Chính phủ xem xét ý kiến của các
ngành liên quan đánh giá tòan diện các yếu tố kinh tế-xã hội-môi trường để
Chính phủ xem xét, quyết định.
- Nếu Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư,
đề nghị: trường hợp hai công trình này thuộc tiêu chí công trình quan trọng
quốc gia thì báo cáo Quốc hội; yêu cầu trồng rừng thay thế diện tích rừng
chuyển mục đích sử dụng và Chủ đầu tư phải trồng lại rừng trên diện tích sử
dụng tạm thời khi kết thúc thi công; quản lý chặt chẽ việc tận thu gỗ, lâm sản,
không được mở đường vận chuyển, thi công trong VQG Cát Tiên."
Nhận xét: Tất cả đều biết rõ hai Dự án này phải trình Quốc hội theo Nghị
quyết số 49/2010/QH12 ngày 19/6/2010 của Quốc hội nước CHXHCNVN. Thế nhưng cả
hai Dự án đều không thể "co lại " diện tích chiếm đất rừng phòng hộ;
Vườn Quốc gia xuống dưới 50 ha để qua
mặt Quốc hội một lần nữa. Chính những người có liên quan cố triển khai Dự
án nên cứ lòng vòng, né tránh đùn đẩy trách nhiệm, tìm cách lách luật, tránh bị
dừng lại theo chỉ
đạo của Thủ tướng CP tại văn bản số 45/TTg-KTN ngày 31/8/2011. Việc dây dưa cố ý đưa sự việc thêm phức tạp, tạo dư luận xấu.
24, Ngày 06/02/2012, Thứ trưởng Bộ NN và PTNT ký Văn
bản số:228/BNN-TCLN, v/v chuyển mục đích sử dụng rừng dự án thủy điện Đồng Nai
6 và Đồng Nai 6A. Gửi Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện chỉ đạo của Thủ
tướng CP tại VB số 45/TTg-KTN ngày 31/8/2011.
Tại mục 1 là thống kê, phân lọai diện tích chiếm đất
của các Dự án.
Trích mục
2:
" 2. Đánh giá về ảnh hưởng của dự án
thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A đến tiêu chí, mục tiêu và nội dung xác lập
Vườn quốc gia Cát Tiên và khu rừng phòng hộ Nam Cát Tiên.
Vườn
quốc gia Cát Tiên và khu rừng phòng hộ Nam Cát Tiên được thành lập nhằm mục
tiêu bảo vệ, bảo tồn phát triển bền vững các ngườn tài nguyên thiên nhiên, các
hệ sinh thái tự nhiên, các lòai động, thực vất rừng có nguy cơ đe dọa tuyệt
chủng; bảo vệ đất, chống xói mòn đất, hạn chế thiên tai, điều hòa khí hậu, bảo
đảm cân bằng sinh thái và môi trường. Việc chuyển mục đích sử dụng 372,23 ha rừng và đất lâm nghiệp,
trong đó diện tích thuộc Vườn quốc gia Cát Tiên là 136,68 ha và khu rừng phòng
hộ Nam Cát Tiên, tỉnh Đăk Nông là 143,75 ha, chắc chắn có ảnh hưởng đến tài
nguyên rừng, môi trường trong khu vực do diện tích rừng bị thu hẹp; ảnh hưởng đến
họat động bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên trong quá trìnhthi công và sau khi
đưa công trình vào sử dụng."
Nhận xét: Đánh giá ảnh hưởng trong phạm vi nhỏ tại chỗ nhưng không dám
nói là mức độ nhiều hay ít; tính chất tốt hay xấu. Tại tâm hay tại tầm đây?
Trích tiếp
mục 2:
" Quy họach bảo tồn và phát triển
bền vững của Vườn quốc gia Cát Tiên đã được phê duyệt tại Quyết định số
1535/QĐ-BNN-TCLN ngày 11/7/2011 của Bộ NN và PTNT, trong đó đã dự kiến có thể
chuyển mục đích sử dụng rừng và đất lâm nghiệp của Vườn này để xây dựng hai
công trình thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A nếu được Thủ tướng Chính phủ cho
phép."
Nhận xét: Nhiếu người đã phải kêu Trời khi xem cái Công văn này. Trong
Quyết định số 1535/QĐ-BNN-TCLN ngày 17/11/2011 ( mục 17 nói trên) không hề có
một từ nào nói về dự kiến rừng và đất lâm nghiệp của Vườn chuyển mục đích sang
XD thủy điện. Một Bộ có Tổng cục lâm nghiệp được giao quản lý, phát triển bền
vững Vườn quốc gia Cát Tiên với tổng vốn đầu tư giai đọan 2010-2020 là hơn 239
tỷ đồng (tiền thuế dân) lại sẵn sàng cắt bớt rừng vuờn cho một tập đòan tư nhân
XD Dự án khi DA đó còn chưa được trình lên Quốc hội? Lại vấn đề tâm và tầm.
Hoặc là Bộ và Tổng cục LN không biết gì về Nghị quyết số 49/2010/QH12 ngày
19/6/2010 của Quốc hội, vậy thì bay vào Sở NN& PTNT tỉnh Lâm Đồng mà học
hỏi chuyên viên của Sở này. Hoặc là biết rõ Nghị quyết QH và Dự án thì không co diện tích chiếm rừng dưới 50 ha nên
cắt trước diện tích DA sẽ chiếm ra khỏi Quy họach Vườn cho Quốc hội đỡ …vất vả
xem xét!
Chưa hết,
xin trích tiếp mục 2:
" Về tổng quát thì ảnh hưởng do xây dựng hai công trình thủy điện này
không đến mức làm thay đổi tiêu chí, mục tiêu, nội dung xác lập Vườn quốc gia
Cát Tiên, nhất là khu vực đất ngập nước Bầu Sấu và khu rừng phòng hộ Nam Cát Tiên.
Tuy vậy, chỉ nên chuyển mục đích sử dụng
rừng để xây dựng công trình thùy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A, khi các lợi
ích kinh tế, xã hội mang lại từ hai công trình này cao hơn nhiều so với các tổn
thất về tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và môi trường."
Cuối cùng,
trích mục 3. Đề nghị
" Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét và chỉ đạo./."
Nhận xét: Một Bộ tham mưu giúp việc cho Thủ tướng về chuyên môn ngành
mà báo cáo mập mờ, mâu thuẫn trước sau, thiếu căn cứ khoa học, không đưa ra
phương án hoặc đề xuất cách giải quyết trong phạm vi chuyên môn được giao quản
lý mà lại có tính chỉ đạo ngược, đẩy trách nhiệm lên Thủ tướng Chính phủ. Vậy
trên Văn phòng Chính phủ thì ai có chuyên môn ngành giỏi hơn cả tập thể Bộ để
thẩm định xem xét trình Thủ tướng ký?
Qua việc điểm lại một số mốc thời gian, sự kiện nêu
trên. Chúng tôi thấy bản chất của quá trình triển khai Dự án thủy điện ĐN 6
ngay từ đầu là lách Nghị quyết của Quốc hội nhằm xâm phạm vào rừng vùng lõi khu
bảo tồn Vườn Quốc gia Cát Tiên. Họ chỉ
quan tâm chọn vị trí và cao trình đập chắn miễn sao cho diện tích chiếm đất của
Dự án dưới mức phải trình Quốc hội xem xét quyết định đầu tư, do đó các yếu tố thông
số kỹ thuật của thủy điện, các yếu tố nền móng đập, nhà máy và nhất là tác động
môi trường không được quan tâm là tất yếu.
Khi Quốc hội có Nghị quyết mới với tiêu chí thay đổi,
do không thể giảm diện tích hoặc chia nhỏ Dự án thành 6B, 6C, 6Z… nữa thì họ
tìm cách vô hiệu chỉ đạo của phó Thủ tướng Hòang Trung Hải trong Văn bản số
45/TTg-KTN ngày 31/8/2011: cố làm sao đưa phần đất Dự án sẽ chiếm không còn
thuộc Quy họach Vườn quốc gia nữa. Hoặc bằng cách này khác để lách hết các Quy
định Luật pháp Việt Nam, quyết triển khai dự án.
Liệu họ có nghĩ đến các Công ước và cam kết Quốc tế mà
Việt Nam đã ký kết liên quan đến Vườn Quốc gia, bảo tồn…hay không? Liệu có ai
chịu trách nhiệm khi chấp thuận tập đòan tư nhân này xây dựng 2 cái thủy điện
xâm phạm Vườn quốc gia Cát Tiên thì Việt Nam có thể "mất cả chì lẫn chài":
Hồ sơ Di sản bị ách lại và rút luôn các Danh hiệu đã công nhận trước đây? Đó là
chưa kể những hậu quả khôn lường về môi trường, trong đó ngay lập tức nguy hại
cho nguồn nước ngọt cung cấp chính cho hơn chục triệu dân các tỉnh Đồng Nai,
Bình Dương và T.P Hồ Chí Minh như rất nhiều nhà khoa học chân chính đã cảnh
báo.
Nếu Doanh nghiệp nào cũng chạy Dự án theo kiểu Công ty
CP tập đòan Đức Long Gia Lai cố ý lách Luật và phớt lờ Quốc hội như đã thấy thì
từ Thủ tướng tới các Bộ, ban ngành, Chính quyền địa phương, người dân vùng bị
ảnh hưởng còn đâu tâm trí làm việc bình thường. Liệu đất nước có thể phát triển
bền vững với những Dự án bất chấp cộng đồng vì lợi ích một nhóm nhỏ hay không?
Liệu rằng có sự tiếp tay, bày vẽ của một số cá nhân,
tổ chức trong các cơ quan quản lý Nhà nước giúp cho Doanh nghiệp chạy Dự án vi
phạm luật suốt mấy năm trời đến bước coi là cuối cùng: ĐTM chờ thẩm định tại Bộ
TN và MT? Tài thật!
Tất cả bây giờ chỉ còn trông chờ vào sự sáng suốt,
công minh của Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam-Cơ quan quyền lực cao nhất, cân
nhắc và quyết định việc cho đầu tư hay lọai bỏ dự án thủy điện Đồng Nai 6 và
Đồng Nai 6A khi Thủ tướng trình Quốc hội xem xét.
Ghi chú: - Phần chữ màu xanh dương là trích trong các tài
liệu, Văn bản.
-
Phần chữ màu đỏ
là nhận xét đọan được trích bên trên.
-
Phần chữ nét đậm để nhấn mạnh.
Tổng hợp tóm tắt, kết luận và kiến nghị của quý thiện hữu tri thức, quý nhà khoa học, quý chuyên gia đa lĩnh vực, đa ngành của nhóm và ý kiến đóng góp của hơn 4.400 người đã ký vào kiến nghị Quốc hội, Chính phủ dừng hai dự án tại https://www.change.org/petitions/vietnam-government-and-congress-saving-cat-tien-national-park-by-stopping-2-hydropowers-dong-nai-6-6a.
ReplyDeleteQuy hoạch và kế hoạch triển khai các dự án phải trên cơ sở hiệu quả tổng thể, gồm cả hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội, hiệu quả môi trường và an toàn; trong đó, chú ý đúng mức đến việc tiết kiệm tài nguyên, tiết kiệm sử dụng năng lượng và hướng tới sử dụng năng lượng bền vững theo khuyến cáo của LHQ: năng lượng gió, năng lượng mặt trời, năng lượng sinh học, năng lượng sóng biển,...
Hai dự án này nằm trong vùng yếu huyệt, vùng giao thoa đa đạng sinh học và đa dạng văn hoá, giao thoa cảnh quan thiên nhiên và cảnh quan văn hoá. Do vậy nếu thực hiện sẽ khai thác nhiều loài gỗ quý hiếm đặc hữu, phá đi ngôi nhà xanh của nhiều loài đặc hữu quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng toàn cầu trong đó có loài Tê giác Việt Nam. Làm mất mát đa dạng sinh học và xói mòn văn hoá, tri thức bản địa nhất là của các cộng đồng Mạ, Stiêng, Châu Ro sống dọc sông Đồng Nai vùng hạ lưu. Đó là chưa kể đến nếu không nghiên cứu và tính toán cẩn trọng thì sẽ có động đất kích thích và vỡ đập như GS.TSKH Lê Huy Bá đã cảnh báo.
Tóm lại, hiệu quả nhỏ kinh tế thì đã rõ nhưng nếu không nói là cung cấp lượng điện năng không đáng kể và thậm chí không cần thiết; rủi ro tài chánh rất cao khi khả năng bảo đảm tài chánh của tư nhân đáng nghi ngại thì hệ luỵ cộng hưởng và tìm tàng không tính hết và chưa thể lường trước đến tác động môi trường nhân văn và môi trường tự nhiên, đến cảnh quan văn hoá và cảnh quan tự nhiên, di sản văn hoá và di sản tự nhiên, di tích quốc gia đặc biệt, Ramsar, Không gian văn hoá cồng chiêng Tây Nguyên,… thì sẽ nghiêm trọng mà việc khắc phục là không thể và sẽ là quá muộn mà bài học Sông Tranh cho đến Sông Ba qua thuỷ điện Đắk Rông đã quá rõ.
Kết Luận: Cát Tiên là khu vực nhạy cảm về mọi mặt, cần đặc biệt quan tâm đến các cơ chế và chính sách đặc thù cho vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học và văn hoá cho cả trước mắt và lâu dài, đến môi trường tự nhiên và môi trường văn hóa khu vực có một không hai trên thế giới này.
Kiến nghị: Chính phủ ra quyết định dừng hai dự án này và rút khỏi quy hoạch điện VII.
T/M nhóm Yêu quý Bảo vệ Cát Tiên (SCT)
Nguyễn Huỳnh Thuật
Tại 24, Ngày 06/02/2012, Thứ trưởng Bộ NN và PTNT ký Văn bản số:228/BNN-TCLN, v/v chuyển mục đích sử dụng rừng dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A. Gửi Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng CP tại VB số 45/TTg-KTN ngày 31/8/2011.
ReplyDeleteTôi xin đóng góp thêm là: Theo Luật bảo vệ và Phát triển rừng và các văn bản hướng dẫn, khi muốn chuyển mục đích sử dụng rừng phải có báo cáo Đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt. Như vậy ngay chính Bộ NN và PTNT là cơ quan đầu ngành còn làm không đúng Luật thì không hiểu các cấp dưới còn loạn đến mức nào nữa.