Dư
âm triển lãm: “Di sản Việt Nam - Thiên nhiên trong tôi”
Lạc lối Thiên Đường Xanh
Những
vạt nắng nhún nhường khua tan lớp sương đêm, tưới sắc vàng ngậy lên cảnh vật buổi
sớm. Từng ngọn lau trắng muốt vặn vẹo dáng gầy theo nhịp thở của gió . Tôi khẽ
sững người với cái se se lạnh đầu ngày…
Tháng
12 về… tôi gọi tên Mùa lạnh giá.
Thế
sao…
Tôi
vẫn ngẩn ngơ với mấy ngày cuối tháng 11-khoảng thời gian tuyệt vời khi được khoác
áo xanh tình nguyện trong triển lãm: “Di sản Việt Nam- Thiên nhiên trong tôi”
diễn ra ngày 23-26/11/2013 tại Nhà Văn Hoá Thanh Niên, Q1, tp.HCM. Đến giờ,
tôi còn neo ý nghĩ giữa lưng chừng núi, đứng cạnh đám mây bồng bềnh và trôi dọc
bờ suối trong trẻo…hơn 100 bức ảnh thể hiện nét đẹp di sản thiên nhiên, sự đa dạng của các loài động-thực
vật quý hiếm trong rừng Việt Nam dường như đã đưa tôi về với đại ngàn man dại, đến
gần hơn với xứ thiêng mỹ miều. Rồi chực khóc trước những bức ảnh về cánh rừng
xanh bị tàn phá, thuỷ điện được xây huỷ diệt môi sinh và gần như sự vô ý thức
của con người đã chém nát thân thể Mẹ hiền thiên nhiên.
Ôi, những tuyệt phẩm về vườn quốc
gia, khu bảo tồn, các khu rừng Việt Nam dưới ống kính của 12 nhiếp ảnh gia
trong và ngoài nước đã tái hiện sinh động sự quyến rũ của cảnh sắc thiên nhiên,
âm thanh trầm hùng của thác suối quấn quyện giai điệu thanh lương, trong trẻo
của chim muông, thú rừng. Tôi rảo dọc
hành lang, ngắm nghía rất lâu rồi ngỡ ngàng với cách sắp xếp ảnh hết sức độc
đáo. Tôi không khỏi mường tượng đến truyện cổ tích “Nguời đẹp và quái vật” ,
bởi bên cạnh một bức ảnh tươi đẹp về rừng núi, muôn thú hoang dã là một hiện
trạng đau lòng về nạn đốt rừng, dòng chảy bị suy thoái, lũ lụt… Ba Tuệ Cát bảo: “Khi trưng bày như thế, mặc nhiên người
xem dễ dàng thấy rõ tầm quan trọng của môi trường sống- đánh động tâm thức cộng
đồng chấm dứt mọi hành động đối xử tệ bạc với thiên nhiên…”.
Hầu
hết các bức ảnh được chụp ở Vườn Quốc Gia Cát Tiên- một trong sáu khu dự trữ
sinh quyển thế giới được UNESCO công nhận ở Việt Nam. Nếu như các nhà khoa học
xem là “kho báu đại ngàn” thì với những ai sinh sống, làm việc ở đây đều tâm niệm nó là “Báu vật” mà tạo hoá đã ban
tặng. Chú Nguyễn Huỳnh Thuật- đồng sáng lập và trưởng đại diện SCT, người gắn
bó máu thịt với rừng cho biết: “Đây là
dịp để công chúng có thể chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những cánh rừng nguyên sinh
tại Việt Nam, sự giàu có mà thiên nhiên hào phóng ban tặng cho chúng ta.
Những bức ảnh cũng phản ánh về thái độ ứng xử của con người với thiên nhiên,
nhằm kêu gọi cộng đồng chung tay hành động để bảo vệ môi trường”. Trả lời
phỏng vấn, chú cũng chia sẻ rằng: “Lần
đầu tiên trong lịch sử, có những bức ảnh về thiên nhiên chân thực và quý hiếm
thế này. Điều thứ hai mà mọi người ngạc nhiên là không có bất cứ tài trợ nào
cho cuộc triễn lãm này. Họ tìm hiểu ai có thể làm chuyện này, và họ được biết rằng
có những người yêu quý thiên nhiên chung tay vì những mục tiêu tốt đẹp”.
Tôi
mê mẫn những bức ảnh, não bộ bắt đầu phân tích góc ảnh, độ sáng, kỹ thuật lia
máy, phỏng đoán mức độ nguy hiểm của những nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp và không
chuyên mà lòng khâm phục tột cùng. Giả như không chất chứa lòng yêu thiên
nhiên, thương tiếc “báu vật” của tạo hoá thì họ có treo sinh mạng mình trên ống
kính, lang thang ngày đêm trong rừng thẳm với biết bao mối nguy rình rập, chịu
đựng sự khắc nghiệt của thời tiết? Bác nhiếp
ảnh Tăng A Pẩu- thành viên Ban
tổ chức và cũng là một trong các tác giả có nhiều ảnh triển lãm lo ngại: “Việt Nam may mắn được thiên nhiên ưu đãi cho
những khu rừng nhiệt đới trù phú, tươi đẹp nhưng chúng đang có nguy cơ bị biến mất
do sự tàn phá của con người”. Bác hào hứng kể về chuyến “đi săn”, “canh me”
chim, bướm…, khoảnh khắc tìm và ghi lại một góc ảnh đẹp…Khuôn mặt bác rạng rỡ
nhưng khó ai đoán được bác đã phiêu bạt nhiều ngày, nhiều tháng gian nan mới
“chớp” được những bức ảnh trác tuyệt ấy… Khu rừng Khộp và huyền thoại linh
thiêng của nó cũng được bác Saigon Guider giới thiệu cặn kẽ, diễn lược chi tiết
với kinh nghiệm dày dạn “nằm rừng săn ảnh”, vốn hiểu biết đáng nể đã gây một hấp
lực đậm nét trong mắt người thưởng lãm.
Chú Ngô khẽ nhắc: “ Khi
cháu đã khoác chiếc áo xanh này, xem như một tình nguyện viên thực thụ, hãy góp
tay cùng mọi người lan toả tình yêu thiên nhiên đến cộng đồng…Đến làm quen với
các bạn tình nguyện viên khác và học hỏi cháu nhé”. Mỉm cười rụt rè, tôi ái
ngại vì chính bản thân mình còn kém cỏi trong giao tiếp- huống hồ truyền đạt tình
yêu môi sinh đến mọi người quả thực khó. Tôi xốc ba lô, tự nhủ: “ Nothing’s Impossible. Hãy làm bằng tất cả
trái tim. Các chú đã cho mình nguồn tự tin đáng kể rồi còn gì…”. Rốt cuộc
tôi cũng reo cười trong bầu không khí tình nguyện và lẽo đẽo theo sau anh Hoàng
để học lóm. Anh say sưa kể về các loài chim, thú quý, giải thích tỉ mỉ tập tính
sinh tồn và nguy cơ tuyệt chủng như loài Vượn má vàng, Chà vá chân đen, dòng dọc,
hồng hoàng…Và những ngày anh lặn lội rừng sâu để chụp ảnh chim muông cũng cuốn hút sự hiếu
kì của mọi người. Cứ ngỡ anh là một chuyên viên môi trường “lão luyện” chốn
rừng già, nhưng ít ai biết rằng anh là kiến trúc sư trẻ, một nhiếp ảnh gia
không chuyên Yêu Rừng, nguồn kiến thức sâu rộng đó do anh tự tìm tòi, nghiên
cứu được.
Tôi
lạc về vòng tay ôm của Mẹ Đất- Trời Cha.Tôi về với Đại Địa nhiệm màu!
Tôi
về với truyền thuyết tên gọi Cát Tiên- truyện kể chàng thợ săn người Châu Mạ bắn
vào khối trụ lạ có nhiều màu rực rỡ. Nước tuôn trào từ khối trụ thành một dòng
suối thơ mộng ảnh hiện bóng các tiên nữ múa hát, nào khác xứ sở bồng lai tiên
cảnh?
Gói
ghém cho riêng mình những thông tin thú vị về rừng, chim, thú…tôi hồ hởi ra
“chiêu” với những bạn trẻ trạc tuổi. Có một chút ít vốn liếng về mỹ thuật nên phản
xạ của tôi khá vững về màu sắc, bố cục ảnh nhưng thách thức vướng vấp là diễn
giải ý nghĩa bức ảnh. Điều đó có nghĩa là tình nguyện viên thay mặt nhiếp ảnh
gia thuyết trình về ý nghĩa thực sự của ảnh để khôn khéo truyền đạt Thông điệp
Môi Trường đến người xem. Thoáng bối rối, tôi nhún vai kể cho họ nghe những gì tôi biết về cánh rừng
thiêng, đời sống hoang dã, những tập tính dễ thương của chim, thú…Một bạn sinh
viên năm 2, chuyên ngành kinh tế gật đầu: “Rừng
chết, thì con người cũng chết. Mong một lần em được đến thăm Cát Tiên huyền
bí”. Chính sự đồng tình của người bạn trẻ đã động viên lòng tự tin trong
tôi: “Yeah, Nothing’s Impossible- This moment is a miracle moment”.
Cứ
thế, tôi huyên thuyên chia sẻ bài thuyết trình ngắn gọn rất tự nhiên không mảy
may rập khuôn theo kiểu trường lớp. Tôi
học được cách truyền thông tốt với mọi người qua việc trao nhau nụ cười. Nó dễ làm như bài tính đố
của học sinh tiểu học và đáp số tìm được là sợi dây nối kết yêu thương, hàn gắn
những rạn vỡ trong mối quan hệ giữa người với người. Những ấn tượng sâu sắc về nụ
cười thiện nguyện, về giờ phút sát cánh cùng các bạn trên hành trình vì Mái Nhà
Xanh- vì Hơi Thở Lành hoá thành một kỷ niệm khó phai trong miền ký ức tôi!
Tạm
biệt Sài Gòn…tôi về với miền sông nước quê tôi!
Chuyến
đi đã cho tôi những cơ hội tiếp xúc với thực tế cuộc sống, trui rèn Ý thức
sống- Thái độ sống và hun đúc Khả năng đối diện với thách thức trong tự thân. Tôi
nhận ra những thiếu sót, yếu kém của bản thân mình, vì lòng tự tôn của tuổi trẻ
tôi dành 2 ngày để tìm hiểu kỹ lưỡng vết thương mà “bọn cướp đen tối” đã gây
lên hình hài Mẹ hiền Thiên Nhiên. Nhưng tôi cũng biết rằng, chỉ khi nào tôi thật
sự có mặt mỗi phút, mỗi giây để trở về quan tâm, chăm sóc Mẹ thì đó là cách tốt
nhất huỷ bác và dè chừng những tác động xấu đến Mẹ. Lúc ấy “Ta đã có đường về với Đất Mẹ thanh lương”…
Đừng hờ hợt trước những động thái tàn hoại môi trường sống trên quê hương mình!
Là
một sinh viên chuyên Anh, tôi mong muốn dùng ngôn ngữ để lan toả Thông điệp Bảo
vệ Môi trường- Giữ gìn Môi sinh đến với tất cả mọi người. Sức tôi yếu, cho tôi xin thêm
một cánh tay, hai cánh tay rắn khoẻ nào đó để vòng tay thêm vững chãi để che
chở thân Mẹ. Hãy biểu đạt niềm yêu kính của ta trước tấm lòng thuần
hậu, bao dung của Mẹ, nơi ta quay về nương náu sau những mệt mỏi, rối ren đời
sống.
Hình
ảnh thiên nhiên khoác chiếc áo bàu xinh đẹp, lộng lẫy… chú nai rừng nhởn nhơ
trên đồng cỏ non, những chú chim đủ màu chao liệng tự do trên bầu trời… quang
cảnh thê lương của cháy rừng, đôi mắt ứa nước của người dân tộc thiểu số… khiến lòng tôi buốt, mạch tim chú Thuật rối
nhịp “Nhật
và Nguyệt, rừng xanh yêu dấu, biển xanh bạt ngàn đều là những thực tại nhiệm mầu
đang có thật. Khi ta không còn mãi chạy theo mồi nhử của tiền tài-quyền chức-danh
vọng-địa vị-tiêu thụ xa xỉ,… tất cả đều có khả năng tính trở về bản tính thiện,
bản tính người trong ta bất cứ lúc nào nếu muốn, để rong chơi, nắm tay leo đồi
thế kỷ với nhiều rừng xanh bạc ngàn cùng bao thác ghềnh đẹp”.
Trong bài phỏng vấn của Jo Confino
“ Beyond environment: falling back in love with Mother Earth” ( Tình yêu dành cho Đất Mẹ không còn
là ý niệm về Môi trường), Thiền sư Nhất Hạnh đã trả lời rằng: “Khi nhu yếu sinh tồn bị thay thế bởi lòng
tham và ngạo mạn thì bạo động sẽ phát sinh và luôn đưa tới những huỷ diệt không
đáng có. Chúng ta đã học bài học rằng gây
bạo lực cho con người và cho những loài sinh vật khác chính là ta đang gây bạo
lực với chính ta, còn khi ta biết bảo hộ mọi loài thì ta cũng đang bảo hộ chính
ta”. Thiên nhiên xanh là lá chắn
vĩnh hằng cho nhịp thở con người. Khi màu xanh mất đi, sự còi cọc, điêu tàn xâm
chiếm thì ta sẽ nằm dài thoi thóp…ngán ngẩm vì
ta đã đối xử tàn nhẫn với môi trường sống cũng nghĩa là tự thắt nghẽn mạch
sống của chính ta. Rồi thèm thuồng chi nữa
một hành tinh tươi nguyên nét xanh non…?
Ôi
Mẹ ơi,
Để con vòng tay ôm Mẹ,
Để con gào lên nỗi đau của Mẹ,
Để con đau thay Mẹ một lần,
Để con cúi lạy, van lơn người,
Dẫu máu rướm đỏ ngòm cánh áo
Thân này tan, nhưng tim con tha
thiết vạn lần
Đừng giết Mẹ! Xin đừng giết Mẹ!
Những khoảnh khắc trải nghiệm tuyệt
vời đó đã thả hồn tôi về với Đại ngàn mênh mông, tiếp xúc sâu sắc với chốn Địa
Đàng xinh đẹp…dường như tôi lạc lối Thiên đường xanh! Ôi thật nhiệm mầu!
Thương yêu và trân trọng,
Tôi,
Chuông Mây- Hồ Linh
1-3/12/2013. 1:19pm
P/S: Thương tặng những trái tim Yêu
Thiên nhiên.
