Thứ bảy, 18/05/2013, 06:18 (GMT+7)
Dự án bauxite Tân Rai và
Nhân Cơ đã được triển khai từ vài năm qua và trị giá đã thực hiện được
hơn 17.960 tỷ đồng nhưng những tranh cãi về tính hiệu quả kinh tế và tác
động xã hội với 2 dự án này vẫn chưa chấm dứt. Tập đoàn Than - Khoáng
sản Việt Nam cho rằng, trước mắt dự án sẽ bị lỗ nhưng về lâu dài sẽ mang
lại hiệu quả cho nền kinh tế. Giới chuyên gia trong ngành lại cho rằng,
giá alumin thấp hơn giá thành và do khủng hoảng kinh tế, giá khoáng sản
đi xuống đã hơn 4 năm qua, chưa biết đến khi nào chấm dứt, cho nên hiệu
quả kinh tế mơ hồ. Quan điểm trái ngược giữa nhiều chuyên gia với chủ
đầu tư, cơ quan quản lý đã kéo dài từ khi các dự án này chưa được triển
khai, đến nay vẫn tiếp tục và dường như chưa có hồi kết.
Một dự án khác cũng ảnh hưởng lớn
đến xã hội là dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A. Chủ đầu tư cho rằng, họ
đã cân nhắc về những ảnh hưởng của dự án đến môi trường chứ không chỉ
hướng đến mục tiêu kinh tế và việc thực hiện 2 dự án thủy điện trên hoàn
toàn không gây nhiều ảnh hưởng đến khu vực lân cận và vùng hạ du. Trong
khi Đồng Nai, địa phương có phản ứng quyết liệt về dự án này, cho rằng,
việc quy hoạch xây dựng dự án thủy điện Đồng Nai 6 và 6A sẽ gây ảnh
hưởng đến nhiều vấn đề về kinh tế - xã hội, môi trường cũng như đời sống
của người dân vùng hạ du.
Cùng một dự án, nhưng bên nói
đúng, phía nói sai, trong khi những thông tin trên đều được phát ngôn
bởi các nhà quản lý, nhà khoa học. Vậy người dân biết tin ai?
Những quan điểm trái ngược nhau về
việc triển khai, dự định triển khai các dự án nêu trên dường như có một
mẫu số chung dẫn đến bất cập trong thực thi, đó là: sự thiếu rõ ràng,
minh bạch đối với người dân. Chính việc thiếu thông tin từ bên cung cấp
đã dẫn đến những phản ứng hoàn toàn trái ngược từ giới chuyên gia, người
dân. Chẳng hạn như với 2 dự án bauxite Tân Rai và Nhân Cơ, dù chủ đầu
tư cho rằng hiệu quả nhưng giới báo chí vẫn không thể biết giá thành sản
xuất alumin là bao nhiêu, đang bán thử nghiệm ở mức nào… để đo lường
tính hiệu quả của dự án. Có thể đó là những bí mật kinh doanh của doanh
nghiệp nhưng với một dự án mà công luận luôn nghi ngờ về tính hiệu quả,
việc công khai thông tin ở mức độ nào đó cũng cần được tính đến. Ngay
đến một lãnh đạo Vụ Công nghiệp nặng (Bộ Công thương) cũng thừa nhận cả 2
dự án đều có rủi ro lớn.
Các ví dụ nêu trên cho thấy, đến
những nơi được coi là có nhiều thông tin như cơ quan quản lý, giới
truyền thông còn phải “bó tay” thì cũng không có gì khó hiểu tại sao
người dân, đối tượng chịu tác động chính, có những phản ứng trái ngược.
Tiếc rằng, thực trạng đó lại đang diễn ra khá phổ biến tại nhiều địa
phương, công trình, dự án. Một kết quả điều tra của Trung tâm Nghiên cứu
phát triển và hỗ trợ cộng đồng, UBMTTQ Việt Nam và UNDP về chỉ số hiệu
quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) cho thấy, một
trong những nguyên nhân dẫn đến khiếu kiện đất đai gia tăng là người
dân ít được biết đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở địa phương.
Nhiều ý kiến cho rằng, để tạo được
sự đồng thuận mỗi khi triển khai một dự án, cần phải công khai thông
tin và phải có địa chỉ để quy trách nhiệm một cách cụ thể. Điều này hoàn
toàn đúng và cho thấy nhu cầu rất lớn của người dân trong cải thiện cơ
chế cung cấp thông tin để có thể tham gia vào quá trình đóng góp ý kiến
xây dựng và hoàn thiện các quy hoạch, kế hoạch. Qua đó tạo niềm tin của
người dân đồng thời giảm thiểu được sức ép phải xử lý các tranh cãi.
NGỌC QUANG
No comments:
Post a Comment