Hồ sơ di sản Cát Tiên trục trặc - NLD

Hồ sơ di sản Cát Tiên trục trặc

Thứ Tư, 26/09/2012 10:11

Dù đánh giá rất cao hệ động - thực vật của Vườn Quốc gia Cát Tiên nhưng do công tác chuẩn bị hồ sơ của Việt Nam quá sơ sài nên các chuyên gia nước ngoài đề nghị phải bổ sung hoặc làm lại từ đầu

Sau một tuần thực địa, đoàn chuyên gia của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) đã đưa ra những đánh giá sơ bộ, kết thúc chuyến thẩm định hồ sơ đề cử di sản thiên nhiên thế giới của Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên.
Ấn tượng với Cát Tiên
Đợt thẩm định “một tuần mà ngỡ như một tháng” vì cả “núi” công việc không khiến đoàn chuyên gia của IUCN mệt mỏi mà ngược lại, họ tỏ ra khá thích thú. TS Tobias Garstecki, chuyên gia của IUCN, cho biết đã được “mắt thấy tai nghe” tại VQG Cát Tiên các loài thú lớn, hệ động - thực vật phong phú, quý hiếm và đặc biệt là rất nhiều loài đang đối mặt nguy cơ tuyệt chủng cao trên thế giới. Nhiều vùng đất khác nhau với đặc điểm tự nhiên khác nhau đã tạo thành một VQG Cát Tiên muôn màu muôn vẻ: vừa có hệ sinh thái nhiệt đới vừa có vùng đầm lầy, ngập nước…

Đoàn chuyên gia của IUCN khảo sát thực tế tại Vườn Quốc gia Cát Tiên

Chỉ trong vài năm gần đây, các chuyên gia của Nga làm việc với VQG Cát Tiên đã phát hiện hơn 20 loài bò sát mới, điều đó cho thấy tính đa dạng và tiềm năng của Cát Tiên, “VQG Cát Tiên thực sự rất giàu có và phong phú!” - TS Tobias đánh giá.
Một ấn tượng tốt đẹp khác về Cát Tiên là tính nguyên vẹn, chưa bị nhiều tác động từ bên ngoài. “Chúng tôi đã thấy khá nhiều loài thú trong vùng lõi và vùng đệm, chúng không có dấu hiệu săn bắn, chứng tỏ Việt Nam đã quản lý rất tốt” - TS Tobias nhận xét.
Ông Trần Văn Mùi, Giám đốc Khu Bảo tồn Thiên nhiên văn hóa Đồng Nai, cho biết để có được kết quả này, thời gian qua, Chính phủ Việt Nam cũng như các tổ chức quốc tế đã triển khai rất nhiều dự án để giữ rừng, không chỉ các dự án về bảo tồn loài mà còn di dời người dân ra khỏi VQG và giúp họ ổn định cuộc sống… Các chuyên gia IUCN cho rằng những nỗ lực của Việt Nam trong việc gìn giữ hiện trạng, tránh các tác động cho VQG Cát Tiên là rất đáng ghi nhận và nên đưa các nỗ lực này  vào hồ sơ đề cử.
Số liệu không nhất quán
Với cảm tình dành cho thiên nhiên VQG Cát Tiên, các chuyên gia của IUCN đã không ngần ngại chỉ ra những “lỗ hổng” trong hồ sơ đề cử của Việt Nam. Đơn cử, hồ sơ cho biết có chương trình giám sát một số loài mang tính “chìa khóa” nhưng khi làm việc, đoàn không có những thông tin hoạt động giám sát này. Hay như việc tuyên bố giá trị nổi bật toàn cầu nhưng chưa đưa ra được những đối tượng so sánh để thấy Cát Tiên nổi bật ra sao. Các chuyên gia gợi ý: Việt Nam nên so sánh với 3 - 4 nơi đã được công nhận là di sản thiên nhiên thế giới và 3 - 4 nơi có cùng điều kiện vị trí, tự nhiên nhưng chưa được công nhận.

Thậm chí ngay cả  diện tích, phạm vi đề cử cũng  không nhất quán về số liệu: con số 8.000 ha vùng lõi khu đề cử quá ít so với con số 37.000 ha của vùng đệm, thế nhưng cả vùng lõi lẫn vùng đệm khu đề cử đều thuộc vùng lõi của VQG Cát Tiên. Theo TS Tobias, diện tích khu vực đề cử cần được mở rộng để thấy đặc tính sinh học đa dạng hơn.

Vì thế, đoàn chuyên gia của IUCN đã gợi ý cho Việt Nam hai hướng giải quyết: Gửi công văn đề nghị IUCN và UNESCO xem xét cho bổ sung hồ sơ hoặc rút hồ sơ về làm lại từ đầu. TS Tobias cho rằng với cách thứ hai, Việt Nam sẽ có nhiều thời gian để chuẩn bị cho một hồ sơ hoàn chỉnh.

Trước mắt, đoàn thẩm định đã tập hợp một bảng câu hỏi về những vấn đề chưa rõ (diện tích khu vực đề cử, quá trình giám sát các loài có tính chất “chìa khóa”, so sánh để làm nổi bật giá trị toàn cầu…) và sẽ chuyển cho Việt Nam. Theo lộ trình dự kiến, những câu hỏi này phải được Việt Nam, giải thích, bổ sung cho IUCN trong tháng 12. Đến ngày 31-1- 2013, IUCN sẽ thảo luận về hồ sơ của VQG Cát Tiên cũng như kết quả chuyến khảo sát và đến tháng 6- 2013 sẽ trình lên UNESCO.

Lãnh đạo Bộ NN-PTNT... bận công tác Những thắc mắc và các câu hỏi xoay quanh hồ sơ đề cử mà các chuyên gia IUCN đưa ra chưa được phía Việt Nam giải thích đầy đủ, ngay cả đơn vị tư vấn thực hiện hồ sơ đề cử cũng không có được lời giải thích rõ ràng hay những chứng cứ thuyết phục. Trong khi đó, một thành phần khá quan trọng cần phải tham gia trong chuyến thẩm định này là Bộ NN-PTNT, đơn vị chủ quản của VQG Cát Tiên, thì lại vắng mặt. Trong công văn phúc đáp lời mời của tỉnh Đồng Nai, Bộ NN-PTNT cho biết “Vào thời gian trên, các đồng chí lãnh đạo Bộ NN-PTNT đã có kế hoạch công tác nên không tham dự làm việc với đoàn IUCN”. Vì thế, bộ này “trân trọng cử đồng chí giám đốc VQG Cát Tiên tham dự”. Tuy nhiên, giám đốc VQG Cát Tiên hiện nay là người mới được cử nhậm chức vài tháng nên khó có thể nắm hết vấn đề!

Bài và ảnh: THU SƯƠNG

Nguồn: http://nld.com.vn/20120926095731151p0c1002/ho-so-di-san-cat-tien-truc-trac.htm 

BẢN TIẾNG ANH TRÊN VIETNAMNET:

special-reports

Last update 28/09/2012 08:00:00 (GMT+7)

http://english.vietnamnet.vn/fms/special-reports/48980/glitch-for-cat-tien-heritage-records.html 

Glitch for Cat Tien heritage records

 VietNamNet Bridge – International specialists highly appreciated the fauna - flora system of the Cat Tien National Park, but due to Vietnam’s sketchy preparation of the park profile, they asked Vietnam to complete the file or prepare a new file.

Cat Tien Park ready for world natural heritage status

IUCN experts in the field survey at Cat Tien National Park.

After a week-long field trip, experts of the International Union for the Conservation of Nature (IUCN) took the preliminary assessments of the Cat Tien National Park.

Impressed with Cat Tien

The one-week field trip to evaluate the values of Cat Tien National Park, with a "mountain" of assignments did not make experts tired. On the contrary, they appeared to be quite interesting.

Dr. Tobias Garstecki, IUCN expert, said he saw large mammals, the rich fauna and flora systems, and especially many highly endangered species in the world, in the Cat Tien National Park. Many different areas with different characteristics make a colorful Cat Tien National Park, with tropical ecosystems and wetlands and flooded areas.

In recent years, Russian experts and his colleagues at the Cat Tien National Park have discovered more than 20 new species of reptiles, which show the diversity and potential of Cat Tien. "The Cat Tien National Park is really rich and abundant," Dr. Tobias assessed.

Another good impression of Cat Tien is its integrity, which is not affected much by outside influences.

"We saw quite a lot of animals in the core zone and buffer zone. There were no hunting signs, suggesting that Vietnam has managed the park very well," Dr. Tobias added.

Mr. Tran Van Mui, Director of the Dong Nai Culture – Nature Conservation Zone, said that to get this result, the Government of Vietnam and international organizations have implemented numerous projects to protect the forest.

IUCN experts said that Vietnam's efforts in maintaining the status quo and avoiding outside impacts on the Cat Tien National Park is remarkable and it should be put into the nomination file.

Inconsistent data

IUCN experts did not hesitate to point out the "flaws" in the nomination documentation of Vietnam.

For example, the profile indicates a monitoring program of the key species in the park but international experts could not find out information about the monitoring program during their survey trip.

In addition, the file could not point out the comparison subjects to prove Cat Tien’s global highlights.

Experts suggested that Vietnam should compare Cat Tien to three or four sites which have been recognized as world natural heritages and three or four sites where have the same conditions and natural characteristics but not yet been recognized.

Even the area and the scope of nominations are also inconsistent in terms of data. The 8,000ha core zone of the nominated area is too little compared with the 37,000ha of the buffer zone, but the core zone and buffer zone are in the core zone of the Cat Tien National Park.

Dr. Tobias suggested expanding the nominated area to show the diversity of biological properties.

Therefore, IUCN experts suggested two solutions for Vietnam: Adding supplementary documents to the nomination file or withdrawing it to compile a new one. Dr. Tobias said that with the latter choice, Vietnam will have more time to prepare for a complete profile.

International experts are compiling a questionnaire on unclear issues (the area of the nominated zone, the process to monitor key species, comparison to highlight the global values, etc.) and will give it to Vietnam.

According to the expected roadmap, these questions must be answered by Vietnam and sent to IUCN in December 2012.

On January 31, 2013, IUCN will discuss the profile of the Cat Tien National Park and the results of the survey and the file will be submitted to UNESCO in June 2013.

The Ministry of Agriculture and Rural Development’s officials are busy

The questions about the nomination file of the Cat Tien National Park that were raised by IUCN experts have not been fully explained. Even the consultant firm for the compilation of the nomination file does not have clear explanations or convincing evidences.

Meanwhile, an important component need that needed to be involved in the evaluation trip - the Ministry of Agriculture and Rural Development, the agency in charge of the Cat Tien National Park, was absent in the field trip.

In the dispatch in response to the invitation of Dong Nai province to participate in the survey trip, the Ministry of Agriculture and Rural Development said that its officials were busy so they could not join IUCN experts in the field trip.

Therefore, the Ministry assigned the director of the Cat Tien National Park to attend the trip. However, the current director of the Cat Tien National Park is the newly elected one so he could not know everything about the park.

Translated by T. Van

http://english.vietnamnet.vn/fms/special-reports/48980/glitch-for-cat-tien-heritage-records.html